Geen inspecteur Wallander en geen Ystad in deze misdaadroman van Mankell. Maar daarom niet getreurd, de hoofdpersoon in dit op zichzelf staande verhaal, Stefan Lindman, is zeker ook een interessante persoonlijkheid. Lindman is een 37-jarige politieman die net gehoord heeft dat hij kanker aan zijn tong heeft, met ziekteverlof is en wacht op zijn chemokuur. In een krant leest hij over zijn voormalige collega Herbert Molin, vermoord teruggevonden in zijn afgelegen huis in de bossen in Harjedalen (noord-centraal Zweden, waar Mankell opgroeide). Lindman, die afleiding zoekt van zijn ziekte en komende chemokuur, gaat op onderzoek uit...

Niet direct een thriller maar wel een spannend boek. oorlogsverleden speelt een grote rol ( )

Ik vind de Kurt Wallander reeks heel goed. Ik moet bekennen dat ik later pas las dat deze reeks een kritiek op de socialistische regering was de de politie belemmerde haar werk te doen.

Trudydetectivein23 dingen ( )

"Twee gebeurtenissen overrompelen de 37-jarige politie-inspecteur Stefan Lindman. Op het moment dat hij van zijn arts hoort dat hij kanker heeft, leest hij in de krant over de moord op zijn gepensioneerde ex-collega en mentor Herbert Molin. Lindman reist af naar het Noord-Zweedse plaatsje Harjedalen, waar Molin in zijn afgelegen boerderij op brute wijze vermoord is. Op de plaats van de moord worden vreemde bloederige sporen aangetroffen: het blijken de basispassen van de tango te zijn. Lindman wacht nog een aangrijpende ontdekking: Molin is in de Tweede Wereldoorlog vrijwillig tot de SS toegetreden. Hij is het nazigedachtengoed tot aan zijn dood trouw gebleven."

***

Henning Mankell is de auteur van de “Inspecteur Wallander”-reeks. In 2000 publiceerde hij “De terugkeer van de dansleraar”. Pas in 2005 verscheen een Nederlandse vertaling, die werd bekroond met de Zilveren Vingerafdruk, een publieksprijs georganiseerd door Crimezone.nl. Strikt genomen zegt dit soort prijzen niet zo heel veel over de waarde van een boek. Immers, de lijst van prijswinnaars bevat bijvoorbeeld ook bijna het verzamelde werk van de gemakzuchtige en slordige formuleschrijver Dan Brown, naast het bijzondere “De schaduw van de wind” van Zafon.

Irritant is overigens dat tegenwoordig alles “literaire thriller” moet heten. Gelukkig behoedt uitgever De Geus ons voor dit soort modieus gekwetter.

Ook al deelt Mankell de prijs met een sloddervos als Dan Brown, het boek van Henning Mankell steekt zeker niet gemakzuchtig in elkaar. Zonder de plot uit de doeken te doen zet het verhaal de lezer een paar keer op het verkeerde been door van richting te veranderen. Wat begint als een vrij eenvoudige moordzaak en een speurtocht naar de dader, die er een bijzondere moordmethode op nahoudt, verschuift langzaam naar een toch wel wat vergezochte verwikkeling in neonazistische groeperingen in Zweden. Ook de hoofdpersoon wordt hier via een wat gekunstelde en weinig overtuigende draai persoonlijk bij betrokken. Al snel is duidelijk wie de moordernaar is, en wat zijn motieven zijn. De moord blijkt echter de opmaat tot een reeks van gebeurtenissen die ook de moordernaar niet in de hand heeft.

Ook al hoort het uitvlooien van de geloofwaardigheid van details niet tot een van mijn bijzondere gaven, toch is het wat verwonderlijk en gekunsteld hoe de politie de moordenaar op het spoor komt. Iemand die zijn tocht door het dunbevolkte Zweedse land minutieus uit heeft gestippeld om herkenning en ontdekking te voorkomen, betaalt uitgerekend in het lokale eet- en slaapetablissement waar hij zijn bizarre moord heeft gepleegd met een creditkaart “omdat hij geen contant geld bij zich had”. Ook al is het paktijk dat domme fouten en toeval vaak voor de doorbraak in een moordzaak leiden, hier wordt het toeval door Mankell wel erg opzichtig een handje geholpen.

De aparte sfeer in Zweedse thrillers, die vaak nadrukkelijk wordt bepaald door de beschrijving van de woeste en onherbergzame omgeving waarin de misdaden zich voltrekken (denk ook aan Asa Larsson's “Midzomernacht”), zal niet iedereen liggen. Wellicht leidt het bij een enkeling tot een spontane winterdepressie.

Mankell wordt met zijn Wallander-reeks over het algemeen gezien als de opvolger van het auteursduo Maj Sjöwall en Per Wahlöö. Ook in Mankell's boeken zit de nodige maatschappijkritiek, die uit de mond van de Hermandad niet altijd geloofwaardig over zal komen. “De terugkeer van de dansleraar” is hier geen uitzondering op. Mankell houdt het binnen de perken. Het is te hopen dat hij niet vervalt in het ondraaglijke en vooral eindeloze pathetische geraas van Sjöwall en Wahlöö, dat vooral de laatste paar delen van de serie met Inspecteur Martin Beck - als politieagent van communist tot anarchist alles en iedereen royaal links inhalend - volstrekt onleesbaar en ongeloofwaardig maakte.

Terugkeer dan maar naar de dansleraar van Mankell. Het is altijd een riskante zaak om boeken tot “page turners” te bombarderen. Feit is dat het verhaal, inclusief de herhaalde wendingen, goed te volgen blijft, en uitnodigt tot doorlezen, ondanks het feit dat de wendingen soms wat gekunsteld aandoen. Flashbacks blijven beperkt, en perspectieven verschuiven slechts kort en op begrijpelijke wijze naar andere relevante personen in het verhaal. Een enkele keer vergist Mankell zich, en laat ineens de gedachten van de tegenspeler zien als het perspectief bij de hoofdpersoon ligt. De personages zijn echter goed genoeg uitgewerkt, en komen soms irritant menselijk over.

Vooruit dan maar. Geen pageturner, maar wel een vlot weglezend boek. Of is dat voor de marketingafdeling van de hedendaagse uitgeverij hetzelfde?
© Jeroen I.M. van Dorp ( )

Hoewel ik de wallander-reeks ook heb gelezen is dit toch wel mijn favoriete Mankell. ( )