Graham Robb brengt een prachtige tour d’horizon van het Frankrijk tussen 1750 en 1914. Niet het Frankrijk dat we kennen van Zonnekoningen, Verlichte Filosofen en Keizers-korporalen, maar juiste de achterkant ervan: de afgesloten dorpsgemeenschappen, met hun onbegrijpelijke dialecten, hun bijgeloof en hun wantrouwen tegenover al wat vreemd was, en met hun precaire overlevingseconomie. Robb legt het er dik op: Frankrijk was in deze periode geen eenheid, Frans werd maar in een beperkt gebied gesproken, de Verlichting en moderniteit waren nog niet zo ver doorgedrongen en de bewoners zagen zichzelf allerminst als Fransen. Maar hij schetst ook hoe heel geleidelijk aan die moderniteit toch doordringt, het land ‘ontdekt’, verovert en koloniseert. Het is duidelijk dat Robb het glorieuze beeld dat de Fransen van zichzelf schetsen wat heeft willen bijspijkeren; dit is dus op en top revisionistische geschiedschrijving. En wellicht heeft hij een beetje overdreven in de andere richting, wat hem door de Fransen zelf allerminst in dank is afgenomen (zijn boek is maar in een beperkte oplage in het Frans gepubliceerd). Zoals dat gaat, ligt de waarheid waarschijnlijk ergens in het midden. ( )

Gelezen tijdens mijn(deels fiets-) vakantie in Frankrijk. Indrukwekkend boek over de ontstaansgeschiedenis van het huidige Frankrijk dat enkele eeuwen geleden er gans anders uitzag.Veel feitenmateriaal waaruit telkens originele gevolgtrekkingen gemaakt worden.Graham Robb, een Engelse prof deed er tien jaar over om het boek te maken. Jarenlange opzoekingen in bibliotheken en, wat me zeker voor hem innam is dat hij een dikke twintigduizend kilometer per fiets door alle delen van Frankrijk reed ter voorbereiding van zijn boek. Zeer leesbaar geschreven en absoluut niet saai. ( )

Mee bezig, veelbelovend! Geeft een ander beeld van Frankrijk. Aardig detail: in 1860 sprak 63% van de Fransen geen Frans, maar alleen dialecten. Op deze manier wordt een beeld geschetst van het ontstaan van een Franse natie.

interview Graham Robb DeStandaardDerLetteren 23.07.2010
'Wanneer je schrijft, breng je onherroepelijk veel tijd alleen door. Ik denk dat hetzelfde geldt voor mensen die boeken lezen, die genieten van die licht afstandelijke blik op het menselijk bestaan. Het is prettig als je jezelf erbuiten kunt laten'