Aan de hand van het functioneren of misschien beter gezegd: het disfunctioneren van de Afrikaanse staten, vertelt Roel van der Veen de eigentijdse geschiedenis van Afrika.
Sinds hun onafhankelijkheid zijn de Afrikaanse staten op een andere wijze gaan werken dan wij in het Westen gewend zijn. Het lukt de jonge staten steeds minder op eigen houtje de belangrijkste taken, zoals ordehandhaving en andere dienstverlening aan de bevolking, uit te voeren.
Dit heeft consequenties op veel terreinen van het dagelijks leven, variërend van grootschalige armoede tot toenemende onveiligheid en gewelddadige conflicten. Ook de massale migratie en het uit de hand lopen van de aids-epidemie hebben hiermee te maken.
Afrikanen proberen, met internationale steun, het functioneren van hun staten door democratisering te verbeteren. Er bestaat echter geen snelle, eenvoudige uitweg uit de sinds de onafhankelijkheid gegroeide situatie.
"Afrika" wordt beschouwd als het eerste standaardwerk over de recente geschiedenis van Afrika. Direct na verschijnen was het boek meteen spraakmakend en zelfs omstreden. De kritische benadering van het continent en met name Van der Veens kijk op ontwikkelingshulp heeft in de media veel discussie doen oplaaien. Het boek is zelfs besproken in de Tweede Kamer. De eerste druk was binnen twee weken na verschijnen uitverkocht.
De auteur is beleidsmedewerker bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Hij schreef Afrika echter op persoonlijke titel. In deze herziene derde editie heeft de auteur zijn boek geactualiseerd naar de huidige omstandigheden en heeft hij zijn mening nog verder aangescherpt.
De koloniale geschiedenis van Afrika is op meesterlijke wijze beschreven door prof. Wesseling in 'Verdeel en heers'*. Dit boek beschrijft de geschiedenis van 1960 (toen de meeste Afrikaanse landen politiek onafhankelijk werden) tot nu. De auteur rekent af met het steeds herhaalde verwijt van Afrikaanse leiders dat de schuld van Afrika's gebrek aan ontwikkeling te wijten is aan het kolonialisme. Daarentegen gaat hij uitgebreid in op de eigen structuren van deze landen, die democratisering en economische groei in de weg staan, en die corruptie en mismanagement in de hand werken. De uitholling van de nieuwe Afrikaanse staten houdt verband met principes van politieke cultuur die dateren van voor de komst der blanken. De auteur is een topambtenaar van Buitenlandse Zaken en Afrika-kenner. Dit boek mag nu al gerekend worden tot de standaardwerken over het hedendaagse Afrika, met hoofdstukken die over grote, intercontinentale verhoudingen gaan, over regionale ontwikkelingen en over individuele landen. Een 'must' voor iedereen die met Afrika bezig is: journalisten, historici, studenten, Afrikanisten, reizigers, zakenmensen en geinteresseerden. Alfabetisch register.