Tja, wat moet ik hier over zeggen? Kortweg dat ik niet snap dat Marilynne Robinson de Nobelprijs voor Literatuur nog niet heeft gehad. Als het voor een hermetisch schrijver als Jon Fosse kan, waarom dan niet voor haar? Want dat mag wel duidelijk zijn: Robinson is niet voor iedereen. Om te beginnen is er de intensiteit van haar romans, en zeker ook deze: als je er aan begint, dan is het alsof je als reiziger gedwongen wordt op een al redelijk voortdenderende trein te springen; ze veronderstelt dat je gewoon mee bent met het verhaal, en als dat niet is (en dat is het bijna per definitie niet) dan zal je het onderweg wel kunnen bijeen puzzelen. Dat was zo bij de eerste Gilead-roman (gewoon Gilead), en ook bij deze tweede: die start als Jack Boughton, het zwarte schaap van de familie, na 20 jaar terugkeert naar zijn ouderlijk huis, waar alleen zijn vader, de oude, aftakelende dominee Robert Boughton, nog leeft en waar recentelijk ook zijn jongste zus Glory weer is ingetrokken (al blijft het lang onduidelijk waarom). Die intensiteit ligt ook aan Robinson’s thema’s: die zijn zwaar op de hand, existentieel, diep psychologisch. In dit geval draait het vooral rond schuld en boete, vergeving en genade, en voorbestemde verdoemenis. Want vooral Jack heeft behoorlijk wat op zijn kerfstok. En onvermijdelijk bij Robinson bevinden we ons in het calvinistisch universum, nog zoiets dat de lectuur niet echt lichter maakt. Vooral de discussies tussen Boughton en zijn buurman John Ames, die andere oude dominee die we kennen uit Gilead 1, vergen toch wel wat theologische en filosofische bagage.
Waarom dan toch die voor mij zo redelijk hoge score van 4 sterren? Wel, omdat dit het knapste verloren zoon-verhaal is dat ik ooit las: niet de simpele variant van de feestelijke terugkeer, alles vergeven en gedaan, neen, deze terugkeer gaat gepaard met een sediment van zeer gevarieerde gevoelens die voortdurend uitgediept, op de proef gesteld en gelaagder worden naarmate het verhaal vordert. Tweedens, omdat de psychologische tekening door Robinson via dialogen, introspectie en minimalistische observatie getuigen van een enorme mensenkennis, en een empathisch gevoel voor een oneindige complexiteit van de menselijke huishouding. Vooral de omgang tussen Jack en Glory is van een bijna ondragelijke sensitiviteit.
En derdens, omdat dit boek ook over ‘thuis’ gaat en wat dat betekent voor door het leven verwonde mensen, zowel in positieve als in negatieve zin. In dit thema zit ook de ambigue positie van de oude Boughton, wiens oprechte vreugde over de terugkeer van zijn probleemkind(eren) zeker sympathie wekt, maar die ook afstoot door zijn patriarchale karakter, de vaderfiguur die gewild en/of ongewild het leven van zijn kinderen op ongezonde wijze beheerst. Als vader van 4 was het regelmatig ook voor mij slikken.
Genoeg argumenten? Ja, zeker? En dan heb ik het nog niet eens over de trefzekere stijl en de afgewogen compositie. Neen, alstublieft Stockholm, ze is nu (bijna) 80, wacht er niet te lang meer mee. ( )

Hoe goed ken jij je moeder? Adembenemende roman over familiegeheimen. Antoine Rey heeft het perfecte cadeau voor de veertigste verjaardag van zijn zus bedacht: een lang weekend aan zee op het eiland Noirmoutier, waar hij en Mélanie in hun kinderjaren de vakanties doorbrachten. Hoewel ze fijne herinneringen hebben aan de eindeloze zomers, zijn beiden nooit meer teruggekeerd naar deze plek. Antoine bevindt zich in een moeilijke periode van zijn leven: zijn werk als architect biedt weinig uitdaging meer en hij is verlaten door zijn vrouw van wie hij nog steeds houdt. Noirmoutier brengt vergeten herinneringen aan hun vroeg gestorven moeder naar boven en Mélanie komt tot een schokkende ontdekking. Het familiegeheim dat zij hiermee ontrafelt maakt Antoine kwetsbaar en onzeker. Zijn zus vindt dat hij het verleden moet laten rusten, zijn vader zwijgt en zijn puberende kinderen vragen zijn aandacht voor heel andere zaken. Dan ontmoet hij Angèle, die nieuwe betekenis geeft aan de woorden leven, liefde en dood. 'Een fijnzinnig verhaal over een broer, een zus, een familiegeheim en een catharsis dat niemand onberoerd zal laten.' Susan Smit 'Gevoelig, prachtig en realistisch boek van de auteur van Haar naam was Sarah.' Esta 'Een gevoelige roman over leven liefde en dood.' Zomertip van Mieke van der Weij in Mieke's leesclub, NCRV Gids 'Sfeervolle roman voor iedereen die van Frankrijk, familiegeheimen en liefde houdt. Aanrader!' Viva '

Na twintig jaar afwezigheid keert een verloren gewaande zoon terug naar huis, waar zijn vader, die predikant is, niet lang meer te leven heeft ( )