Sebald is duidelijk een schrijver voor intellectuelen; daarmee bedoel ik niks negatiefs, het geeft alleen aan dat literaire verwijzingen en het metaniveau achter het verhaal een belangrijke rol spelen. Pas door een trage, intensieve lectuur wordt het boek genietbaar. Sebald vergt dus wel wat van de lezer, al blijft hij wel authentiek en dat waardeer ik, want intellectuele spielereien vind ik meestal maar zwak vertoon.
Dan is natuurlijk de vraag: waarover gaat dit boek? En dat blijft toch wel lastig te beantwoorden, want een echte verhaallijn (laat staan een plot) steekt er zeker niet in: we volgen eerst de 19de eeuwse Franse schrijver Stendhal (Henri Beyle) in een eerder biografisch aandoend essay, dan volgt een ik-document (de auteur?) die op vrij droge wijze een reis door Oostenrijk en Noord-Italië beschrijft, deel 3 is een kort -nogal beklemmend- reisverslag van dr. K langs het zelfde traject, maar dan in 1913, en vervolgens weer een bezoek van de Ik-figuur aan zijn geboortedorp. Als je goed oplet merk je wel allerlei kruisverwijzingen tussen de 4 delen, en regelmatig keren ook beschouwingen terug over de rol van herinneringen (en hoe misleidend die zijn). Maar je blijft toch op je honger over het grotere plaatje.
Op het eind blijf je dus met redelijk wat vragen zitten, en voel je je lichtjes gedesoriënteerd.
Laat me dan toch maar een poging wagen om in te schatten wat Sebald precies met dit boek heeft geprobeerd: ik zie het als een ingenieuze vingeroefening, een poging om aan te geven hoe we als mens naar onze omgeving kijken en hoe daarin herinneringen vermengd geraken met allerlei beelden (artistiek, fotografisch of literair) en daardoor onze werkelijkheidsinschatting vervormen, waardoor we telkens het gevoel krijgen dat die realiteit ons ontsnapt. Om duizelig van te worden, niet? Voila! ( )