Als je eenmaal goed in het verhaal zit dan is het een hele mooie roman, waarin 2 verhalen worden verteld, en wat uiteindelijk allemaal op zijn plaats valt. Mooi geschreven, het is een boek wat zich beeldend in je hoofd afspeelt. Je voelt alles mee, terwijl er niks op papier staat. Dat maakt dit boek tot een mooi geheel. ( )

Een collega attendeerde me op het boek Zuivering van de Sofi Oksanen. Hij wilde graag mijn mening over deze nieuwe jonge Finse schrijfster. Bij deze dus.

Het boek begint en eindigt met een brief van Hans. Tijdens het lezen blijft de vraag door je hoofd spoken wat de brief toch te betekenen heeft en wie Hans is.
De oude, wantrouwende Aliide neemt in 1992 een onbekende jonge vrouw, Zara in haar huis op. Zij is op de vlucht voor twee vrouwenhandelaars. Gaandeweg het verhaal wordt duidelijk wie Aliide, Hans en Zara zijn en wat er zich heeft afgespeeld in hun levens.

Het is een verhaal over liefde en oorlog, onderdrukking en verzet, overleven en verraad, heden en verleden. Zowel de oorlog als de liefde is verwoestend. De liefde van Aliide is een benauwende liefde die familierelaties beschadigt. Een mensenleven telt niet gedurende de bezetting van Estland door de Duitsers en later door de Russen, zelfs niet in de liefde. Ook in de vrouwenhandel telt een mensenleven niet. De vrouw is bezit en wanneer het versleten is gooi je het weg. Sommige passages zijn schokkend en roepen een gewelddadige sfeer op. Het boek blijft spannend tot het eind toe.

Een recensent van De Standaard omschrijft het boek als volgt:
Net als het werk van Aleksandr Solzjenitsyn, de man die de wereld attent maakte op het bestaan van de goelags, gaat Zuivering over de prijs die mensen betalen om te overleven in een repressief systeem. Waarden als eerlijkheid en integriteit zijn waardeloos of zelfs contraproductief als het erop aankomt je eigen hachje te redden. Een roman met deze ingrediënten loopt algauw het risico drammerig of schematisch te worden, maar dat is met Zuivering allerminst het geval. De paranoia is voelbaar tussen de regels van deze bijzonder spannende, filmische en rijk gedocumenteerde tragedie.
De eerste dichtregel in het boek van de Estse dichter Paul-Eerik Rummo roept al de sfeer van het verhaal op: "De muren hebben oren en de oren mooie oorbellen".

Ik vind het terecht dat het boek meerdere prijzen heeft gewonnen. The Finlandia Award (2008) en the Nordic Council Literature Award (2010). Deze laatste prijs wordt in november uitgereikt. Het boek is geschikt voor leeskringen. Er zijn genoeg thema’s aanwezig om te bespreken.

Deze roman, in het Nederlands verschenen onder de titel Zuivering, beschrijft personages tegen de achtergrond van de geschiedenis van Estland vlak voor, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog én de jaren direct voor en na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie. Een uitgesproken Oost-Europees thema, gekozen door een Finse schrijfster. Zij schrijft over dit onderwerp, omdat haar moeder van oorsprong uit Estland komt. Lees verder op deze pagina van mijn boekenblog. ( )