Een trilogie geschreven door de Hongaarse Agota Kristof die in 1956 met haar gezin uit is geweken naar Oostenrijk en zich uiteindelijk vestigde in Zwitserland. Nu weet ik bijzonder weinig van Hongarije behalve dat het in mijn jeugd achter het IJzeren Gordijn onder het communistische regime zat en een taal heeft dat zeer sterk afwijkt van de talen om zich heen. Misschien is het daarom niet zo raar dat ik deze trilogie als vervreemdend heb ervaren.

Het hele boek bestaat uit bijna alleen maar korte zinnen alsof de schrijver de taal niet helemaal machtig is. In het begin vroeg ik me af of dit aan de vertaling lag maar uiteindelijk denk ik dat het opzet van de schrijver is. De korte zinnen lezen als staccato waardoor op elke zin nadruk ligt en naar binnen worden gehamerd.

Vooral in het eerste boek had ik het gevoel in de ijskoude sfeer van Die Blechtrommel te zitten. Dit werd later anders maar nergens wordt echt warm. Het verhaal betreft de geschiedenis van tweelingbroers die in een oorlogsituatie eerst van hun ouders gescheiden worden en later van elkaar. In plaats van te lijden onder wat hun overkomt, bedenken ze telkens manieren hoe ze van de situatie kunnen leren en sterker worden. Op een gegeven moment vroeg ik mij af of ik nu over het opgroeien van sadisten zat te lezen maar later moest ik daar toch van terugkomen.

Telkens vormde ik een beeld van de situatie die later op een iets andere manier belicht werd waardoor ik mijn beeld moest herzien. Best knap geschreven want het voelde nergens als een trucje maar meer dat ik als lezer samen met de hoofdpersonages opgroeide. Geen boek voor de gezelligheid maar wel een stevige botsing met de realiteit dat me wat verdwaasd achter heeft gelaten. ( )

Een moeder brengt haar tweelingzonen tijdens een oorlog uit veiligheidsredenen naar hun grootmoeder op het platteland in Hongarije. Zij moeten hard werken voor hun kost en inwoning. Ze leren zichzelf lezen en schrijven. Ze schrijven alles wat zij meemaken in Het dikke schrift.
In het Bewijs krijgt de tweeling een naam. Nadat Claus de grens is overgestoken, leeft Lucas alleen en mijmert over zijn broer. Wanneer Claus na lange tijd terugkeert, is Lucas al lang verdwenen.
De derde leugen beschrijft de zoektocht van Claus naar zijn broer. Als hij een oude dichter vindt die Klaus Lucas heet, ontkent die echter zijn broer te zijn. In de rest van het verhaal beschrijft Klaus waarom hij zijn broer niet wilde herkennen. Daardoor komt alles uit de vorige verhalen in een ander daglicht te staan, zodat je gaat twijfelen of de tweeling wel echt bestaan heeft.
Deze trilogie behandelt de gevolgen van oorlog, eenzaamheid, identiteit, waarheid en fantasie. Eén van de boeiendste boeken die ik gelezen heb, vooral het eerste deel heeft mij zeer aangesproken. ( )