Kom, roep het van de bergen. Door James Baldwin.

Mijn derde Baldwin. En hoewel Baldwin mijlenver van mij afstaat (qua tijdperk van leven, qua geslacht, qua kleur) bevat ook dit (sterk autobiografisch gekleurde) boek enorm veel herkenbaars voor mij. Want hoewel het hier gaat over de 14-jarige John, 14 in 1935, die opgroeit in het gezin van een tirannieke prediker bij de pinkstergemeente gaat het ook over veel meer dan dat. Geloof, familiebanden, schandalen, geheimen, mensen die zich beter voelen dan iemand anders, mensen die een bord voor hun kop hebben,… dat zijn allemaal dingen die nog steeds een rol spelen in onze levens, al zijn we bijna 100 jaar verder.

Het verhaal van John en zijn (spiritueel) ontluiken wordt afgewisseld met het verhaal van zijn moeder, stiefvader en tante. We zien hoe zijn familie is geworden wie ze zijn; welke pijn en verdriet, welke problemen er aan de basis liggen van de familie-dynamieken die er spelen. Baldwin laat haarscherp zien dat mensen worden wie ze zijn doordat ze van jongs af aan in een bepaalde mal gestompt worden. En hoe moeilijk het is om uit die mal, die dynamieken los te komen. Geloof, de vieringen, het bidden, kunnen daar een hulpmiddel bij zijn. Al kan het geloof ook misbruikt worden. Of als vervanging van normale, menselijke communicatie en relaties worden gebruikt.

John is een intelligent, pienter, aandoenlijk jongen, die je zo in je hart opneemt. Als het kon ging ik hem alsnog een verjaardagstaart brengen. Er zijn dingen die geschreven moeten worden om de weg vrij te maken voor iets anders. Dit boek staat vol van woede die iets opbouwt. ( )

Knappe evocatie van het opgroeien van een jonge zwarte in Harlem in een milieu van "vurige" baptisten. De onderlinge relaties (zoon-vader, zoon-moeder, vader-tante, enz) worden mooi, stapsgewijs in beeld gebracht, bij elk hoofdstuk krijg je meer informatie over de precieze onderlinge verhoudingen. Daaruit blijkt een ongelofelijke obsessie met zonde en heilig worden die enerzijds verstikkend werkt, maar anderzijds toch ruimte laat voor heel mooie, humane opstellingen (vb John tav Elisha, moeder Elizabeth ten aanzien van haar schoonzus Florence). De structuur is drieledig, waarbij vooral het openingshoofdstuk inleidt op een heel intense manier, vervolgens waaiert het verhaal uit in een drieluik, om uit te komen op een bijna ondragelijk slothoofdstuk met een bezeten John, en daarna de ongelofelijk mooie finale van ontladenheid.
Af en toe werd mijn irritatiedrempel overschreden, zeker in het begin van het slothoofdstuk, toen de bijbelse taferelen en sympboliek tot het ondragelijke toe werd opgevoerd. ( )