menselijke verhoudingen ; enigmatisch; de mens is overgeleverd aan de natuurwetten.

De titel van Goethes beroemde roman Die Wahlverwandtschaften (in het Nederlands Affiniteiten) is ontleend aan een chemisch begrip. Dat houdt in dat bepaalde stoffen onder specifieke omstandigheden geneigd zijn een verbinding met elkaar aan te gaan. Dit gegeven gebruikte de schrijver als metafoor voor menselijke verhoudingen. Het maakt het boek tot een van Goethes meest enigmatische romans. Want als de mens is overgeleverd aan natuurwetten, bestaat er dan nog wel zoiets als een vrije wil? En welke opvatting had Goethe daar nu precies over?
Eduard en Charlotte, een aristocratisch echtpaar, leiden een idyllisch bestaan op hun landgoed. Zij nodigen een jeugdvriend van Eduard en een nichtje van Charlotte, die beiden in problematische omstandigheden verkeren, uit en geven hun een taak op het landgoed. Wat begon als een verstandige regeling waarbij iedereen baat zou kunnen hebben, loopt uit op een groot drama. Zoals Eduard in een conversatie over chemie al omineus zegt: ‘De affiniteiten worden pas interessant als ze scheidingen teweegbrengen.’
Affiniteiten had veel invloed op kunstenaars en filosofen. Thomas Mann las het werk vijf keer toen hij Dood in Venetië schreef. De gebroeders Taviani verfilmden de roman als Le affinità elettive en Gerrit Komrij baseerde er zijn toneelstuk Het chemisch huwelijk op.
Recensie(s)

Goethes (1749-1832) boek 'Die Wahlverwandtschaften' verscheen in 1809. Het thema van de 'Wahlverwandtschaft' is aan een chemisch begrip ontleend: bepaalde stoffen gaan onder specifieke omstandigheden een verbinding met elkaar aan of stoten elkaar juist af. Dit gegeven wordt door de schrijver gebruikt voor menselijke verhoudingen. Het echtpaar Eduard en Charlotte woont gelukkig op een landgoed. Zodra echter hun gasten Otto en Ottilie verschijnen, begint de twijfel aan hun gevoelens voor elkaar. Het boek werd uitstekend vertaald door Ria van Hengel, die in 2007 voor haar vertalingen uit het Duits de Martinus Nijhoff Prijs ontving: 'Terwijl ze inhoudelijk de brontekst helemaal in zijn waarde laat, schrijft ze een Nederlands dat, ook op momenten waarop interferentie op de loer ligt, geen enkele concessie doet aan het Duits...' Zij vertaalde o.a. bijna al het werk van W.G. Sebald en boeken van Jelinek, Grimm, Herta Muller en Martin Walser. Het mooi verzorgde proza en interessante thema zal nog steeds literatuurliefhebbers kunnen aanspreken. Gebonden; kleine druk.