K. W. L. Bezemer (1899–1991)

2021: prijs: € 15,-

De Nederlandse Koopvaardij heeft "de grootste en waardevolste bijdrage (…) geleverd aan het nederlandse aandeel in de geallieerde eindoverwinning", aldus maritiem historicus L.L. von Münching.

Karel Willem Leonard Bezemer (Wageningen, 3 december 1899 - Voorburg, 12 februari 1991, ]was een Nederlandse historicus.

Bezemer schreef vooral over de geschiedenis van de Koninklijke Marine en de Nederlandse koopvaardij. Tot zijn pensionering in 1964 was hij hoofd van de Marine voorlichtingsdienst en onderzoeker aan het Instituut voor geschiedenis in Utrecht. Hij heeft jarenlang onderzoek gedaan in binnen- en buitenlandse archieven en vele overlevenden geïnterviewd.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd krachtens het Koninklijk Besluit van 6 juni 1940 de vaarplicht ingesteld, en waren zeelieden verplicht om te blijven varen, op straffe van 4 jaar gevangenisstraf. De Nederlandse Scheepvaart- en Handelscommissie beheerde de koopvaardijvloot onder toezicht van de regering in ballingschap. De koopvaardij telde ongeveer 18.500 manschappen, waarvan 3300 om het leven kwamen.

In 'Geschiedenis van de Nederlandse Koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog' beschrijft hij in deel 1 de strijd ter zee in de eerste drie oorlogsjaren, in deel 2 de Battle of the Atlantic, de geallieerde landing in Normandië en de bloedige strijd in de Pacific.

De Nederlandse koopvaardijvloot heeft een onmisbare bijdrage geleverd aan de overwinning van de Geallieerden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Tijdens de Duitse inval op 10 mei 1940 bevindt het grootste deel van de Nederlandse koopvaardijvloot zich buitengaats. Daarnaast weet een aantal schepen uit Nederlandse en Belgische havens aan de bezetter te ontkomen. Zo blijft ruim 90 procent van de handelsvloot uit handen van de vijand. Dit zijn 647 zeeschepen, 109 kustvaarders, 49 zeesleepboten en 38 vissersvaartuigen. Daar komt nog een dertigtal, voornamelijk Duitse, schepen bij dat bij het uitbreken van de oorlog zijn toevlucht zoekt in Oost- en West-Indische havens. De schepen zijn bemand met zo’n 12.000 Nederlanders en 6.500 bemanningleden met een andere nationaliteit, voornamelijk Nederlands-Indiërs, Chinezen en Laskaren (Brits-Indiërs).
De verliezen in de oorlog zijn zwaar. Ruim 400 schepen gaan verloren en meer dan 3.400 mensen laten het leven, onder wie duizend Nederlanders.



De koopvaardij heeft de grootste Nederlandse bijdrage geleverd aan de geallieerde overwinning. De zeelieden, gesteld onder de vaarplicht, hebben hier ongevraagd maar loyaal aan bijgedragen. Jarenlang gescheiden van gezin en familie en voortdurend bedreigd door torpedo’s en luchtaanvallen, verdienen zij onze grootste waardering.



Helaas heeft het daar nog wel eens aan ontbroken. Zo zijn de koopvaardijveteranen niet uitgenodigd voor de 60e herdenking van D-Day, op 6 juni 2004. Dit maakt op schrijnende wijze duidelijk hoe snel men is vergeten dat het Nederlands vaarplichtig personeel heeft deelgenomen aan de invasie. Bovendien maken Nederlandse koopvaardijschepen tijdens de oorlog onder hachelijke omstandigheden tal van reizen tussen Britse havens en de Normandische kust.… (meer)

2021 prijs: € 10,-

De Nederlandse Koopvaardij heeft "de grootste en waardevolste bijdrage (…) geleverd aan het nederlandse aandeel in de geallieerde eindoverwinning", aldus maritiem historicus L.L. von Münching.

Hoewel ten aanzien van dit onderwerp L.L. Von Munching's 'De Nederlandse Koopvaardijvloot in de Tweede Wereldoorlog (a.i. 86-33-187) reeds was verschenen, onderscheidt Bezemer's werk zich daarvan in positieve zin. Von Munching beperkt zich namelijk tot een documentaire opsomming van feiten die zich moeilijk laten lezen en die onvoldoende ruimte laat voor de menselijke factor. De historicus Bezemer is er echter in geslaagd een enorme hoeveelheid gegevens in een geschiedkundige vorm te verwerken die bewonderenswaardig vlot leest en die gebaseerd is op zeldzame nog niet eerder geraadpleegde bronnen. Het is des te meer spijtig dat de eerste druk teveel onnauwkeurigheden bevat in het notenapparaat, in de bijschriften bij de foto's en wellicht ook in het uitvoerige register. De uitgever brengt echter begin 1987 een verbeterde druk uit.

Geschiedenis van de Nederlandse Koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog

De beheersing van de oceanen is een belangrijke voorwaarde geweest voor de geallieerde overwinning in de Tweede Wereldoorlog. "Ons gehele vermogen de oorlog voort te zetten of zelfs maar het leven te behouden werd beheerst door de vraag of wij de baas zouden blijven over de zeeroutes en de toegang tot onze havens" schrijft Winston Churchill in zijn memoires.

De bijdrage die de Nederlandse Koopvaardij aan de beheersing van de oceanen heeft geleverd, is het onderwerp van deze twee boeken. Jaren van diepgaand bronnenonderzoek hebben geresulteerd in dit monumentale standaardwerk van de historicus K.W.L. Bezemer, waarin hij zorgvuldig en diepgaand alle kanten van dit veelzijdige onderwerp belicht.
deel één beschrijft de strijd ter zee in de eerste drie oorlogsjaren, wanneer de Geallieerden allerwegen aan de de verliezende hand zijn. Een belangrijk dieptepunt hierbij vormt het verlies van Nederlands Indië.

deel twee behandelt het verloop van de allesbeheersende Battle of the Atlantic die na verwoede strijd in het voordeel van de Geallieerden wordt beslist. Verder komen de acties in de Middellandse Zee, de Papua-campagne, de invasie van Normandië en tenslotte de bloedige worsteling in de Pacific uitgebreid aan de orde.
Op 9 september 1939 loopt de Mark, een stoomschip van de Rotterdamse N.V. Houtvaart, tijdens een reis van Oulu naar de Maasstad op een Duitse mijn. De Mark is daarmee het eerste Nederlandse koopvaardijschip dat in de Tweede Wereldoorlog tot zinken wordt gebracht. Er zullen er nog velen volgen. De prijs die de Nederlandse koopvaardij in de oorlog moet betalen is hoog: bijna vierhonderd schepen gaan verloren en ruim 1600 zeelieden vinden als gevolg van gevechtshandelingen de dood.
De Nederlandse koopvaardij is voor de geallieerde oorlogsinspanning van grote betekenis geweest. Schepen onder Nederlandse vlag nemen aan bijna alle belangrijke geallieerde operaties deel. In tijden van tegenspoed: bij de evacuatie van Duinkerken, het vertrek van de Engelsen uit Griekenland en de val van Singapore. Maar ook na 1943, als het tij keert; zij leverden een belangrijke bijdrage aan de invasie in Noor Afrika en Normandië.
Verder waait de Nederlandse driekleur op een groot aantal schepen dat deelneemt aan de konvooien naar Moermansk en de strijd in de Pacific.

2 Delen in een band.… (meer)