Christopher R. Browning

Dit boek is de weerslag van een onderzoek naar het optreden van “reserve-politiebataljon 101” van de Ordnungspolizei in Polen gedurende de Duitse bezetting. De opmaat van het onderzoek ligt in het gegeven dat medio maart 1942 zo’n vijfenzeventig tot tachtig procent van alle slachtoffers van de holocaust nog in leven was terwijl twintig tot vijfentwintig procent was omgekomen en dat elf maanden later die percentage’s precies omgekeerd waren. Het zwaartepunt van die massamoord lag in Polen.

Het boek legt een tweetal accenten: samenstelling van het bataljon en een verslag van de moordpartijen waaraan men zich schuldig maakte.
Het onderzoek toont aan dat in de periode juli 1942 tot november 1943 door deze politie-eenheid 38.000 Joden zijn omgebracht waardoor 13 dorpen “Judenfrei”gemaakt werden. De wijze waarop zulks gebeurde wordt gedetailleerd beschreven
Daarnaast werden 45.200 Joden naar Treblinka gedeporteerd.
De samenstelling van het bataljon doet anders verwachten maar we worden geconfronteerd met oudere, niet meer voor actieve dienst geschikte, mensen uit Hamburg die tezamen qua opleiding, beroep etc. een afspiegeling vormen van een gemiddelde samenleving. Doodgewone mensen derhalve.

Dit boek is beangstigend: de moorden werden niet gepleegd door boeven, jodenhaters of politieke fanatici, niet door mensen die voor dit werk hadden gekozen maar door reservisten die, voordat tot handelen werd overgegaan, tot op zekere hoogte de keuze werd gelaten om niet mee te doen (tamelijk uniek in die tijd). Het overgrote deel van het bataljon overleefde de oorlog, verschoonde zich met “we konden niet anders”, werden niet vervolgd en namen hun oude werk weer op. (leraar, politieagent etc.etc)
De commandant en zijn twee adjudanten werden ter dood veroordeeld en die vonnissen zijn ook ten uitvoer gebracht.

Zonder dit boek is de geschiedenis van WO II en de holocaust niet compleet.… (meer)