Mathijs Deen

Mathijs Deen neemt het Europees wegennetwerk (genummerd met A- en E-aanduidingen) als uitgangspunt om een alternatieve geschiedenis van Europa te vertellen. Een mooie vondst, maar wel één die verwachtingen opwekt, als zou hij een eigensoortige ‘In Europa’ van zijn landgenoot Geert Mak aanbieden. En dat doet hij echt niet. In de plaats krijgen we een beperkte verzameling essays waarin de geschiedenis wordt geëvoceerd van enkele relatief onbekende mensen die op verschillende tijdstippen door (een deel van) Europa zijn getrokken, min of meer volgens het traçé van de huidige A- of E-wegen. Ik vond enkele van zijn evocaties buitengewoon interessant, zoals die van 800.000 jaar oude voetsporen aan de kust in Norfolk en tal van andere paleontologische vondsten die voortdurend de Europese prehistorische geschiedenis dwingen tot herzieningen. Ook het verhaal van de Zuid-Italiaanse struikrover Bulla in de 3de eeuw na Christus en dat van zijn eigen voorvader Coenraad Nell die verplicht meetrok met de Napoleontische troepen tijdens de veldtocht van 1812 zijn aardige evocaties. Maar in deze en andere verhalen toont zich ook de beperking van Deen’s aanpak: zijn essays groeien soms uit tot regelrechte historische verhalen, waarin het speculatieve gehalte het haalt van het historisch-documentaire, en hij af en toe vervalt in anachronistische bemerkingen. De onderlinge samenhang, en ook de band met dat Europese wegennetwerk is soms ver te zoeken. Dit is een heel aardige bundel historische essays, waarin journalist Mathijs Deen zich heel wat vrijheden gunt, en je als gemeenschappelijke noemer kunt ontdekken dat elk menselijk leven een reistocht op zich is. Leuk om te lezen, maar ook niet meer dan dat.… (meer)