Michèle Desbordes (1940–2006)

Mijn moeder in het verpleeghuis voorgelezen in de periode maart-april, dus wat verbrokkelde leeswijze. Stijl zal vast die van de Noueveau Roman zijn, bazel ik. Hij is in elk geval soms irritant. Lange zinnen met veel komma's. Binnen zo'n zin gaat een beschrijving van het uitzicht zonder aankondiging over in een herinnering. Ook wisselt binnen een zin het personage, gaan we van de ene hoofdpersoon - Da Vinci, soms samengevoegd met zijn leerlingen tot 'de Italianen'- naar de andere: zijn huishoudelijke hulp.

Het boek kondigt een verzoek van de huishoudster aan, door de titel en tekst op de achterflap. Dat verzoek valt reuze mee/tegen.

Het boek is een pleidooi voor alle onaanzienlijken zoals deze vrouw. Het heeft trekken van de 19e-eeuwse en vroeg 20-eeuwse ophemeling van de arbeider, niet geschoold maar met het hart op de goede plek. Een keer haalt de vrouw uit, ze kan zich niet inhouden. Dan klinkt een protest tegen de manier waarop vrouwen behandeld worden.

Omdat Da Vinci en de vrouw beide (bijna) dood gaan - dit wordt vermeld, het gaat om de laatste twee levensjaren van Da Vinci, in ballingschap in Frankrijk - wacht je op de onvermijdelijke bespiegelingen over de waarde/zin van het leven. Die zijn mager. Veel 'stil spel', betekenisvol zwijgen.

Gezien de toestand van mijn moeder - 80, levensavond - paste de terugbliksfeer wel, maakt het ongemerkt deel uit van mijn - of ons gezamenlijk - voorbereiden op het komende einde. Wanneer ik het alleen gelezen zou hebben, denk ik dat ik het boek te dun gevonden zou hebben.… (meer)