Marc Legendre

Spiegelscherven
Marc Legendre, die door de verscheidenheid in stijl en onderwerp van zijn scenario's stilaan de titel "de Alan Moore van de lage landen" mag beginnen voeren, heeft het ons niet gemakkelijk gemaakt met zijn laatste worp. Om te beginnen is de vorm al apart. Het boek is een aaneenschakeling van posts op een social media platform, en ontsnapt daarmee aan de klassieke vorm van het beeldverhaal. Is het dan wel iets om door ons besproken te worden? Wie anders zal het doen, is onze wedervraag? Als je de definitie hanteert dat een beeldverhaal beeld en tekst combineert in een narratief geheel, dan valt Gäbrik daar ook onder. Hoe atypisch het ook moge zijn. Maar over de vorm straks meer.
Want Legendre zoekt hier wel degelijk het experiment op. Nergens maakt hij het ons gemakkelijk.

Anton Gäbrik is geen aangenaam mens. Er is iets duidelijks mis met Gäbrik, maar wat? Dat moeten we zelf ontdekken. Bevindt hij zich in een tehuis, of is het een gevangenis? We weten het niet. In zijn berichten aan ons, de anonieme lezer, peilt Gäbrik naar zijn eigen geheugen, naar de resten van zichzelf. Hij probeert zich ook van zijn beste kant te tonen, zoals zovelen van ons dat doen op sociale media. Zijn herinneringen zijn variaties op de werkelijkheid, die hij herhaalt en opnieuw componeert. Er is sprake van dementering, maar in welke mate en hoe dat evolueert moeten we zelf zien te ontcijferen. Er is ook trauma. In hoeverre is Gäbrik dader? In hoeverre is hij schuldig in zijn eigen ogen? Gäbrik deelt de foto's die zijn dochter nam opnieuw met ons. Want sharing is caring. Foto's die de eenzaamheid van de snelweg weerspiegelen. Op het eerste zicht nietszeggend, maar des te meer geladen met verborgen betekenis hoe verder je leest. We krijgen de getuigenis van de dochter enkel te zien door de filter van Anton zelf.

Zoveel lezers, zoveel interpretaties. Legendre houdt ons niet enkel een spiegel voor, maar verbrijzelt die spiegel, zodat we fragmentarisch het verhaal beleven. We beleven het door de psyche van een dementerende, misschien zelfs geesteszieke man, en geen enkele duiding is de correcte. En evenmin de foute. Waarheid en leugen zijn twee kanten van de medaille. Door het lezen beseffen we dat de vorm het gevolg is van het vertelde, form follows function, en dus geen nodeloos experiment. De Facebookberichten vormen het grafische deel, want door de vorm worden ze een biecht, een afdaling in de psyche, en zijn ze even betrouwbaar en leugenachtig als de berichten van jou en wij. Grafisch is het bevreemdend, kil, hoogst persoonlijk en tegelijk afstandelijk.

Het muzikale luik maakt alles zo mogelijk nog somberder en vreemder. De muziek die gecomponeerd is door Michael Fahres is nadrukkelijk geen achtergrondmuziek, maar moet je zien als composities die meer vertellen over Gäbriks gemoedstoestand. Geen vrolijke mens, die Anton Gäbrik.

Beklijvend is het alleszins, want dagen na de lezing zijn we in gedachten nog bezig met Gäbrik. Wie het experiment niet schuwt, komt hier ruimschoots aan zijn trekken.

Grote klasse, maar niet voor iedereen geschikt. Legendre blijft ons bevreemden en uitdagen, en daarmee bevestigt hij zijn plek als meesterverteller.
WIM DE TROYER --- oktober 2017… (meer)

Waar voor je geld
Onlangs was er een interessante discussie op de redactie over de prijs van een integrale. De ene vond het te duur, de ander zag er geen graten in. Het gebrek aan achtergrondinfo werd aangehaald, en het tegenantwoord was dat iedereen al die info toch al kende. Ondergetekende hield zich afzijdig, want koopt haast geen integrales. Plus: er dreigden al wat stoelen door de lucht te vliegen. Behalve als het over Sam gaat.

Eerlijk, we zijn altijd een beetje verliefd geweest en gebleven op Sam. Net als op Winnie Cooper uit de tv-reeks The Wonder Years. En nu schotelt Saga Uitgaven ons een lekkere, dikke integrale voor: vier complete albums plus veertig bladzijden schetsen en achtergrondinfo en interviews met de auteurs. Zélfs de originele reclametekeningen waarop Sams look gebaseerd is en waar Marc Legendre zo verliefd op was, krijgen we te zien. Voor ons een primeurtje. En dat voor een luttele 34,99 euro. Verdeeld over vier titels komt dat op 8,74 euro. Dat is bijna een softcoverprijs! Ter vergelijking: een gemiddelde hardcover kost om en bij de 16 euro! En dan heb je er nog niet de extra info bij.

Maar Sam is meer dan centen alleen. Niet alleen is het een waar liefdesproject geweest van beide auteurs, Sam staat ook voor jeugdig idealisme, dromen en gewoon geweldig entertainment.

Na al die jaren blijven de verhalen perfect overeind, het tekenwerk is zoals steeds bij Jan Bosschaert om duimen en vingers bij af te likken, en de wisselwerking tussen Sams dromen en de werkelijkheid de beste manier om in tijd en ruimte te zappen sinds de teletijdsmachine van Sus en Wis.

Dus: niet alleen voor de verzamelaars, maar zeker en vast ook voor al wie Sam nog niet kent!
WIM DE TROYER --- september 2016… (meer)

Soms knap grafisch werk, maar het geheel is te fragmentarisch uitgewerkt en te dun (in omvang) om te boeien, laat staan te schokken. Het verhaal wordt daarbij ook al eens volledig weggegeven door de 'korte inhoud' waar je ogen bij openslaan van het boek, bij gebrek aan titelpagina, sowieso naar toe worden gezogen. Op 2 seconden heb je dat tekstje gelezen, - en ben je meteen op de hoogte van alle(!) plotwendingen.

Naar die wendingen zelf wordt trouwens amper toegewerkt - geen spanningsboog dus. En de bloedige onheilspellend doorkraste letters op de cover beloven meer gruwel dan Legendre zich bereid toont te geven.

Sommige pagina's overtuigen, anderen niet. Sommige beelden zijn prachtig, anderen te afstandelijk. Sommige overgangen (kleuren, stijlen, lettertypes) zijn naadloos, anderen te bruusk. De korte suggererende, misschien poëtisch bedoelde (maar weinig prikkelende) zinnen blijken nu eens functioneel, een andere keer storend en repetitief.

http://occamsrazorlibrary.blogspot.com/2009/07/finisterre.html… (meer)