Jos van der Wal

Een praktijkgericht boek

Jos van der Wal, Jacob de Wilde, Ineke de Mooij

Jongeren van twaalf tot tweeëntwintig zijn duk bezig een eigen identiteit te ontwikkelingen. Dit proces speelt zich af rondom vragen als 'wie ben ik?', 'wat kan ik?' en 'wat wil ik?', en gaat gepaard met opwinding, onzekerheid, grenzen zoeken, leren kiezen en omgaan met verantwoordelijkheid. Voor leraren die deze jongeren begeleiden is het belangrijk inzicht te hebben in hoe identiteit gestalte krijgt.

In Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding wordt een psychologisch kader geschetst dat houvast biedt bij het ontwikkelen van een visie op leerlingbegeleiding. Daarbij besteden de auteurs aandacht aan de rol van lichamelijke en seksuele veranderingen, maar ook aan veranderingen op het gebied van denken en leren die de identiteitsvorming beïnvloeden. De lezer wordt duidelijk door de theorie heen geleid aan de hand van overzichtsschema's en leerdoelen per hoofdstuk.
Ook de praktische vaardigheden die nodig zijn bij het begeleiden van leerlingen komen aan de orde, zoals verschillende soorten gesprekken voeren, het signaleren en diagnostiseren van probleemgedrag, en het opstellen van handelingsplannen. Bovendien kan de lezer direct aan de slag met de vele toetsvragen, opdrachten en stageopdrachten. Zowel de identiteitsontwikkeling als de leerlingbegeleiding wordt steeds vanuit een intercultureel perspectief benaderd.

Verkorte inhoudsopgave
Begripsbepaling en uitgangspunten

Inleiding

Leeftijd en gedrag

Puberteit en/of adolescentie?

Beeldvorming over adolescenten

Begrip als voorwaarde voor professionele leerlingbegeleiding

Identiteitsontwikkeling

Inleiding

Persoonlijkheid

Identiteit

Het schema van de menselijke levensloop

De adolescentiefase nader bekeken

Sociale omgeving en identiteitsontwikkeling

Identiteitsontwikkeling en leerlingbegeleiding

De ontwikkeling van de intelligentie

Inleiding

Rationele intelligentie: een poging tot definiëring

De theorie van Jean Piaget over de ontwikkeling van de intelligentie

Emotionele intelligentie

Cognitieve ontwikkeling en identiteitsontwikkeling

Cognitieve ontwikkeling en leerlingbegeleiding

Seksuele ontwikkeling

Inleiding

Opvattingen over seksualiteit

Aspecten van de seksuele ontwikkeling

Seksrol en seksuele identiteit: de ontwikkeling van mannelijke en vrouwelijke identiteit

Leerlingbegeleiding en seksuele ontwikkeling

Leerlingbegeleiding

Inleiding

Leerlingbegeleiding naar structuur, inhoud, functies en functionarissen

Verschijningsvormen van leerlingbegeleiding

Gespreksvormen

De ethiek van leerlingbegeleiding

Handelingsplan

Signaleren en diagnosticeren van probleemgedrag

Register

Jos van der Wal en Jacob de Wilde zijn werkzaam aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden, Faculteit Onderwijs. Ineke de Mooij was verbonden aan dezelfde school.

WO, HBO, professionals… (meer)