Deze zag ik niet aankomen. Ik had de lectuur van dit boek al een paar keer uitgesteld want de titel, met die naam, leek me een stationsromannetje te suggereren. Hoe meer verkeerd kon ik zijn? Elizabeth Strout is een verdomd intelligente schrijfster: ze voert haar hoofdpersonage meestal via omwegen ten tonele, langs de andere families die in het kleine kuststadje Crosby, in Maine, wonen, allemaal mensen die worstelen met de kleine en grote dingen van het leven. Maar af en toe komt Olive in beeld, soms gewoon op de achtergrond, soms iets prominenter. Knap gedaan. Ik denk nu dat Rachel Cusk met haar Outline-trilogie eigenlijk dit proçédé (protagonist komt alleen via anderen in beeld) gewoon een stapje verder heeft gezet.
En dan Olive zelf, die stuurse, botte en mensenschuwe vrouw, die – zo blijkt in de loop van de roman – wél tot menselijke gevoelens in staat is. En die zelf ook haar deel van de menselijke tragiek te verwerken krijgt en haar op haar eigen manier mee om gaat. Om het maar direct-Amerikaans te zeggen: ze lijkt me wel de antiheld bij uitstek, en dat in een maatschappij waar het ogenschijnlijk alleen maar om succes lijkt te draaien.
Ingenieus is ook de manier waarop Strout enkele zwaarwegende thema’s aanbrengt: de fundamentele eenzaamheid van de individuele mens, de worsteling met eenvoudige gevoelens zoals het verlangen naar kleinkinderen, het trauma van zelfmoord in je directe omgeving, van ziekte en dood van geliefden, kortom het ouder worden. En opvallend toch wel ook het trauma van de moeilijke omgang met moeders: uit Olive’s rake opmerkingen is op te maken dat ze ongeveer alle karakteriële problemen van mensen reduceert tot moederbinding-ervaringen. Dat intrigeert.
Om maar te zeggen dat deze roman helemaal niet luchtig is. Hij deed me zelfs aan James Salter denken (vooral diens Light Years), maar dan minder donker, met veel meer gevoel voor humor, en een grote brok empathie en mededogen voor de kleinheid van de mens. Knap wat Strout hier gedaan heeft. ( )

Schitterend boek, dat mij qua opzet een beetje deed denken aan Winesburg, Ohio van Sherwood Anderson, maar dat ik qua inhoud indrukwekkender en doorwrochter vond. Jammer, dat de Nederlandse uitgave ontsierd wordt door de matige vertaling en (in de e-boekversie) door de irritant smalle bladspiegel en de indeling in alinea's die vaak nogal storend afwijkt van die van het Amerikaanse origineel. ( )

Een oud-lerares wiskunde volgt de gebeurtenissen in een kustplaatsje aan de Amerikaanse oostkust ( )