Op zoek naar de wortels van geloof, atheïsme en vrijmetselarij
Een diepe kloof tussen geloof en wetenschap kenmerkt het levensbeschouwelijke landschap in het Westen. Het debat ontaardt vaak in een dovemansgesprek. Hoe is het zover kunnen komen? Luidt het wetenschappelijke wereldbeeld de (definitieve) triomf in van het atheïsme? Is de rol van religie in het Westen uitgespeeld? De onderstroom van religie en atheïsme gaat op zoek naar de oorzaken van deze hedendaagse polarisatie. De institutionele religies en het atheïsme sluiten elkaar wederzijds uit op basis van hetzelfde dogma: zo is het en niet anders. Dit exclusieve denken gaat voorbij aan het verlangen naar coherentie, dat de gemeenschappelijke bron is van zowel religie als atheïsme. Aan dit verlangen ontspringt een dynamische onderstroom van creatieve (mythologische) verbeelding die de Westerse cultuur vormgeeft. De auteur besteedt ruime aandacht aan vrijmetselarij en hermetische filosofie als levende tradities van inclusief denken. Hij houdt een pleidooi om, met het oog op het tot stand brengen van een vrije en rechtvaardige samenleving, de maatschappelijk onvruchtbare kloof tussen geloof en ongeloof en tussen religie en wetenschap achter ons te laten.

Recensie(s)
Geloof en wetenschap of anders gezegd geloof en atheïsme gelden in het westen al heel lang als elkaars tegenpolen. In deze doorwrochte studie gaat Johan Temmerman op zoek naar de principes van deze tegengestelde levensbeschouwingen. Temmerman wijst er in zijn essay op dat dit exclusieve denken de religieuze en wetenschappelijke levensbeschouwing in het westen domineert. De scherpe tegenstelling tussen schepping en evolutie, waarbij het ene waarheidsbegrip slechts kan bestaan door uitsluiting van het andere, beschouwt hij als een onterechte scheiding. Dit exclusieve denken gaat voorbij aan de gemeenschappelijke bron van religie en atheïsme, namelijk het verlangen naar coherentie. Deze coherentie is de oorsprong van wat de schrijver als de onderstroom van religie en atheïsme beschouwt. Hij geeft uitgebreide aandacht aan westerse cultuurverschijnselen als vrijmetselarij, mystiek, gnostiek en hermetisme. Temmerman (1960), theoloog en vrijmetselaar, geeft met deze uitgebreide studie een nieuwe, frisse blik op deze materie.