In de diepzee leven de meest fascinerende wezens. Vissen die licht geven, al dan niet door middel van een aangebouwd lantaarntje, haaien met 8 rijen tanden, doorzichtige wezens, het gaat elke fantasie over buitenaardse wezens te boven. Gewoon hier op aarde. Er was een tijd in mijn leven dat dit mij bovenmatig interesseerde en ik een prachtig boek hierover keer op keer leende bij de bibliotheek. Het is ook om die reden dat ‘Our wives under the sea’ van de Britse schrijfster Julia Armfield mijn aandacht trok.

Our wives under the sea (in het Nederlands vertaald als ‘Onze vrouwen diep in de zee’) verscheen in 2022 en is de debuutroman van Julia Armfield, die eerder al veel korte verhalen publiceerde. Haar schrijfstijl is wat dromerig, poëtisch misschien, met veel metaforen en symboliek. Het boek is opgebouwd uit korte hoofdstukjes die om en om verteld worden door de twee hoofdpersonen: Miri en Leah, een getrouwd stel. Leah is onderzoekster van de de diepzee en regelmatig op expedities waardoor ze steeds enkele weken van huis is. Maar haar laatste expeditie duurde wel erg lang.

De vraag die de spanning in het boek houdt is: wat gebeurde er tijdens die laatste expeditie? Waarom duurde die zoveel langer dan gepland, en waarom is Leah zo veranderd sinds ze weer terug is? Dat verhaal ontvouwt zich langzaam in de hoofdstukken die geschreven zijn vanuit Leah. Ondertussen beschrijft Miri de situatie rondom de teruggekeerde Leah, die weinig meer spreekt, steeds in bad wil zitten en alleen nog maar zout water drinkt. Ook blikt zij terug op de liefdesgeschiedenis tussen haar en Leah. Of Miri een heel betrouwbare verteller is, is niet helemaal zeker.

Het punt met dit boek is: veel blijft vaag en onopgelost. Dat geldt voor hetgeen er onder water gebeurde, waar tot mijn teleurstelling nauwelijks een vis te bekennen was. Maar ook voor de situatie daarna: wat is er nu echt aan de hand met Leah? En wat is de rol van het mysterieuze “Center’, Leah’s werkgever? Veel van wat er gebeurt lijkt vooral te dienen als metafoor, bijvoorbeeld voor het uiteenvallen van relaties, rouw, afscheid nemen, je grip op de werkelijkheid verliezen. Het deed me in dat opzicht wat denken aan ‘De geheugenpolitie’ van Yoko Ogawa. Maar van Ogawa kon ik het hebben, van Armfield vreemd genoeg niet. Misschien omdat ik weinig connectie voelde met de nogal passieve karakters en omdat het verhaal wat mij betreft te lang duurde. Misschien had het beter gewerkt als kort verhaal?

Our wives under the sea is een boek dat waarschijnlijk diep binnen kan komen bij wie ervoor in de stemming is en wie zich aangesproken voelt door de wat dromerige, sprookjesachtige en verdrietige sfeer die het oproept. Maar verwacht je een spannend boek, een ontknoping of een inkijkje in het leven onder de oppervlakte van de zee dan zal je het wat teleurgesteld dichtslaan. ( )

Onze vrouwen diep in de zee. Door: Julia Armfield.

De laatste tijd verschijnen er veel zee-/waterboeken naar mijn idee. Het kan natuurlijk ook zo zijn dat ik ze meer opmerk omdat het onderwerp me aantrekt. Onze vrouwen diep in de zee trok me om meerdere redenen aan: het zee-thema, de prachtige cover, de aanprijzing door Florence Welch op de achterflap én het veelvuldig zien voorbijkomen op de Instagram van mensen wiens smaak qua boeken ik deel.

Wat ik vaak las was dat mensen dit boek niet in een hokje kunnen plaatsen. Dat begrijp ik. Na 2 dagen te hebben doorgebracht in de wereld van Miri en Leah kan ik er ook geen etiket op kleven. Het verhaal van Leah, die maanden langer in een duikboot op de bodem van de diepzee moet doorbrengen dan oorspronkelijk gepland en Miri die na al die maanden in angst te hebben gezeten de terugkeer van haar vrouw heel anders had voorgesteld, leest bevreemdend.

Bevreemdend, claustrofobisch en met een angstige ondertoon; net zoals het in die duikboot ook moet gevoeld hebben. Knap werk van Julia Armfield, en dat voor haar romandebuut. Armfield schreef een thriller, horror, duister sprookje, ode aan de zee en (queer) liefdesverhaal in één.

Iedereen leest het op hun eigen manier. Ik hou niet van verhalen die op het einde 180 graden draaien, zoals de films die een tijdje populair waren. Jodie Picoult deed dat in één van haar boeken op een geweldige manier maar meestal vind ik het te gemaakt/vergezocht. Waar ik wél van hou zijn verhalen die die mogelijkheid openlaten. Die je zo kan lezen maar ook anders. Onze vrouwen diep in de zee is misschien wel een origineel boek over rouw en afscheid nemen. Meer ga ik er niet over zeggen. Lees het, laat je onderdompelen en interpreteer het op je eigen manier. Zin in meer Armfield! ( )