Immer romantisch, vaak geïdealiseerd en bij wijlen racistisch in de bijschriften: Curtis' foto's van een 'verdwijnend ras'. Een verdienste van Taschen dat het dit meesterwerk opnieuw toegankelijk maakte. Al komt dat wel met een prijs. Niet in geld, wel in kwaliteit. De foto's van Curtis worden zo klein afgedrukt, dat zowat alle details verloren gaan en we niet meer krijgen dan een globale indruk van zijn werk.

Curtis beheerste zijn metier tot in de puntjes. Met een bewonderenswaardig doorzettingsvermogen wist hij het in te zetten om een mythe te creëren die vandaag nog voortleeft. Portretten maken een belangrijk deel van het oeuvre uit. Vaak worden de geportretteerden met naam genoemd, soms gaat het om generieke beelden ('A Hopi Girl', 'The Whaler - Makah' ...), waarbij hij in de meest extreme gevallen de geportretteerde voorstelt als een typisch specimen van zijn of haar stam. Daarnaast zijn er beelden van tenten, hutten en huizen, meestal in een pittoreske setting. Curtis beeld kunstvoorwerpen af - manden, potten, de totempalen van de Westkust - en scenes uit het dagelijkse leven, vooral jacht en visvangst. Tot slot is er een belangrijke reeks beelden die eerder suggestief zijn. Het openingsbeeld, 'The Vanishing Race - Navaho' is daarvan een mooi voorbeeld. Ook de beelden van plains indianen op het oorlogspad horen daarbij. De foto's van Curtis zijn statisch. De meest dynamische zijn allicht nog de occasionele foto's genomen tijdens een of andere ceremonie. Hij weet licht en focus optimaal in te zetten om effect te bekomen. Dikwijls zorgt een grote lensopening voor een wat wazig, suggestief beeld.

Aan het eind van de rit weten we nauwelijks hoe indianen leven en wat ze doen. De documentaire waarde van de plaatjes is daarvoor te beperkt. Maar we hebben wel de indruk te weten wie ze zijn. Het beeld van de 'nobele wilde' dat hier gecreëerd wordt, ontsproot allicht in belangrijke mate aan het brein van de fotograaf. De beelden van de 'war party's' moeten onze achterdocht wekken. Ze werden immers genomen in een tijd dat de indianenoorlogen ten einde waren en het laatste wapenfeit - de schandelijke slachting bij Wounded Knee - al weer minstens een decennium in het verleden lag. Het gaat dus om 're-enactment', opgezet door Curtis en - soms wel en soms niet - gepresenteerd als een documentaire weergave van de realiteit.

Eerder de creatie van een wereldbeeld dus dan een weergave van de realiteit. Eerder kunst dan documentaire. In de woorden van Vine Deloria Jr. : "If we can learn to view (the Curtis Indians) as photographic art, as the genius of a particular person's efforts to transcend mere photographic recording, the Curtis's work will have made a major contribution to our understanding of the media we use to express our perceptions of reality. But if they come to represent an Indian that never was, and color our appraisal of things Indian with romantic shibboleths that shield us from present-day realities, then our use of them is delusion and a perversion of both Indians and the artful expression of Curtis." ( )

Edward S. Curtis trok van 1898 tot 1928 door Amerika om mensen en gebruiken van de Indianen vast te leggen. Vanaf 1907 verschenen zijn foto's in 20 portfolios. In "The North American Indian" zijn reprodukties opgenomen van alle foto's uit deze portfolios. Tesamen geven ze een fascinerend beeld van een uitgestorven leefwijze. Vooral de vele portretten zijn schitterend. Helaas is het formaat van de afdrukken in dit boek aan de kleine kant en zijn sommige details niet zichtbaar. Ik hoop nog een groter formaat van dit boek te kopen. ( )