Ooit had ik een kat, een ouwe vechtjas, die de gewoonte had om in het holst van de nacht door het open raam bij mijn bed naar binnen te klimmen en met een plof op mijn borst te springen, zodat ik half wakker werd.

Pelgrim langs Tinker Creek door Annie Dillard

Kort gezegd is dit het verhaal van Dillard die op 26-jarige leeftijd (in 1971) een jaar lang in een vallei woont waardoor de rivier Tinker Creek stroomt. En dat is heel kort.

Dit met de Pulitzer Prijs bekroonde boek is veel meer dan dat. Ik ben blij dat het door de stijgende aandacht voor natuurklassiekers eindelijk in het Nederlands vertaald is. Wat voor mij een extra pluspunt is dat het een boek is van een vrouw, wat dan weer iets is dat Dillard zelf liever niet had verteld (zij wou het boek uitbrengen onder een mannelijk pseudoniem.) Ergens heeft ze gelijk, in haar verslag doet haar geslacht er totaal niet toe.

Pelgrim langs Tinker Creek leest als een onregelmatig bijgehouden dagboek (de omslag heeft ook iets van een dagboek; mooi) maar is daarnaast ook een verzameling essays (volgens Dillard is dat niet zo), het bevat pure poëzie en staat boordevol wetenschappelijke feiten en weetjes. Dat maakt dit boek niet altijd even vlot leesbaar maar elke zin, elke letter is zo boeiend dat je het trage leestempo er voor over hebt. Thoreau is nooit ver weg maar Dillard heeft een eigen stem. Een stem die jong, enthousiast, druk en wijs is.

Het boek begint met oog voor de schoonheid en complexiteit van de schepping; Dillard ziet wat wij niet zien omdat we er nooit de tijd voor nemen. Gaandeweg, als ze langer in de natuur vertoeft gaat ze zelfs, letterlijk, nog meer zien. Het ‘enige’ wat daar voor nodig is tijd, geduld en het afleggen van de eigen persoonlijkheid. Annie is op de duur meer zenboeddhist dan menig getraind yogi. Ik las pagina na pagina met een krop in de keel, vol verbazing over de schoonheid en de complexiteit van een wereld waar ik nooit genoeg van krijg. Door haar kennis en belezenheid maakt ze alles nog boeiender en wonderbaarlijker.

Ik heb zinnen, halve pagina’s onderlijnd. Omdat ze zo boeiend, grappig of onaards mooi waren.
Waar ze begint met de complexiteit en de willekeurigheid van de schepping eindigt ze met de complexiteit en de willekeurigheid van de dood. Als je met haar ogen kijkt is de aarde een massagraf waar continu geboren en gestorven wordt, waar eten en gegeten worden scheering en inslag zijn. Soms is dat gruwelijk om te lezen. Maar nooit niet interessant.

‘De club van 27’ zou nooit zo uitgebreid zijn als we allemaal op ons 26ste een jaar zouden doorbrengen zoals Annie Dillard deed. Als je zo intens hebt geleefd, gekeken, beleefd dan ben je nooit meer dezelfde. Dan is je ziel geraakt en je hart gevuld met schoonheid (en ok, ook wreedheid) op een manier die maakt dat vanaf dan alles zin heeft. Omdat wij gewoon een deel zijn van het geheel, en dat is ok.

Voor mij is dit boek een uitnodiging om meer naar buiten te gaan, stil te staan (stil te zitten) en te kijken, écht te zien. ( )