Phil Ball

"Barcelona heeft één keer de Champions League gewonnen. Eén keer. En dan ook nog in het jaar dat AC Milan geschorst was. Dat is toch heel wat anders.", gnuifde de voormalige Real Madrid-voorzitter Mendoza enkele jaren terug bij een BBC-programma over de Europa Cuphistorie. Is in andere landen de rivaliteit tussen bepaalde clubs voornamelijk opgestookt door de jij-bakken van supporters, in Spanje is dit bijna geïnstitutionaliseerd met zelfs een officiële term : Morbo. Brit Phil Ball, standplaats Santander, verdiepte zich in deze bijzondere verhouding, waarvan die tussen Real en Barcelona ons. maar ook de Spanjaarden het meest tot de verbeelding spreekt.
De Morbo tussen beide clubs bevat volgens Ball voortdurend nieuwe elementen, zoals afgelopen jaar de overgang van Figo. Als een ander typerend voorbeeld noemt hij een fondsenwervend initiatief bij Barca om een muur in Nou Camp te metselen van door socio's betaalde stenen met de inscriptie van hun naam. Een Real-fan werd speciaal hiervoor stiekem lid en liet zo 'Santiago Bernabue' ingraveren. Althans dat stond met vette chocoladeletters in de Madrileense kranten na voltooiing van de muur. Als oorsprong ziet Ball het eerste toernooi in 1902 op het veld van Madrid rond de kroningsfestiviteiten van Alfonso XIII, waar beide clubs aan meededen. Real kwam niet in de finale, maar won de inderhaast georganiseerde troostronde en verdiende zo toch een snel aangesleepte beker. Daar verdiende de club de naam van slechte verliezer, die het in haar eerste bezoek aan Barcelona na een 5-2 nederlaag met een knorrige houding tijdens het banket nog eens bevestigde. Sindsdien is het van kwaad tot erger gegaan zonder dat er ooit klappen gevallen zijn.
Daarnaast vertelt Ball in het kort de geschiedenis van het Spaanse voetbal, beginnende in Huelva waar Britse ingenieurs aan het eind van de negentiende eeuw de kopermijnen exploiteerden. Ball's bezoek aan de oudste Spaanse vereniging Recreativo Huelva is het meest persoonlijke en leukste hoofdstuk in het boek. Op dat moment leidde de club een noodlijdend bestaan in de Secunda Division, zodat de komst van een buitenlandse journalist een sensatie was. Ook bezoekt de auteur Sevilla, terwijl hij als inwoner van het Baskenland een goed beeld weet te geven van de verhoudingen tussen de clubs daar. Athletic verdient vaak onze waardering vanwege het standvastige beleid om geen 'buitenlanders' in het elftal toe te laten, maar Ball toont ook de keerzijde.
Verder krijgt het mysterie rond de tegenvallende prestaties van het Spaanse elftal op de grote toernooien een eigen hoofdstuk. Volgens Ball heeft dit weinig te maken met de regionale onenigheden, waar de spelers onderling nauwelijks op letten. Hij ziet meer in een voortdurend falen op belangrijke momenten en vraagt zich bovendien af of het binnenlandse voetbal niet teveel drijft op de buitenlandse krachten. Echte Spaansbloedige toppers zijn in de geschiedenis op één hand te tellen.
Eén daarvan was doelman Ricardo Zamora, die voor de Burgeroorlog elke Morbo aan zijn laars lapte : hij speelde achtereenvolgens voor Espanol, Barcelona, Real Madrid en weer voor Espanol. In de laatste bekerfinale voor de oorlog keepte hij voor de Koninklijke, die vlak voor tijd een 2-1 voorsprong verdedigde tegen een ontketend Barcelona. Bij een schot van Escolá veerde het publiek in Valencia overeind om de gelijkmaker te begroeten, maar Zamora dook nog naar de hoek. Door de droogte veroorzaakte hij tijdens zijn duik een flinke stofwolk, zodat het zicht aan de kijkers ontnomen was. Vervolgens herrees een stoïcijnse Zamora uit het neergedwarrelde zand met de bal in zijn handen.… (meer)