L.J. van Holk

Spengler zag in het nooit in het Nederlands vertaalde de Ondergang van het Avondland af van iedere vooruitgangsidee, wat de nationaalsocialisten hem kwalijk namen. In de plaats stelde hij een cultuurgenese waarin culturen net als individuen opgroeien, volwassen worden en sterven. Dit liet hij zien aan de hand van de acht wereldbeschavingen: De Babylonische, de Egyptische, de Chinese, de Indische, de Indiaans-Mexicaanse, de klassieke of Grieks-Romeinse en de Magiaanse beschaving. Onder deze laatste beschaving situeert Spengler de Arabische, Joodse en Byzantijnse beschaving. De vormgeving van zijn culturenpalet is origineel en is gezien als een reactie tegen de traditionele 'maakbare' Europese cultuur- en geschiedsopvattingen van de verlichting, de renaissance en het Christendom. In zijn morfologische denken over cultuurvorming onderging Spengler invloeden van Goethe en Nietzsche. De rationele samenleving en wetenschap waren de triomf van de westerse wil geweest. Die zou volgens Spengler stuk lopen op een sterkere wil van Duitsland omdat zij een sterker 'wij-gevoel' hadden en hun voeling met de innerlijke geest. Het boek werd onmiddellijk een succes, ook commercieel. Elisabeth Förster-Nietzsche, de zus van Friedrich Nietzsche, vond het zo goed, dat Spengler op haar initiatief de Nietzscheprijs kreeg en beroemd werd.

Spengler leefde de laatste jaren van zijn leven vereenzaamd en teruggetrokken in München, waar hij duizenden boeken kocht en een verzameling antieke wapens aanlegde. Kort voor zijn dood schreef hij aan een vriend (Hans Frank[1]), dat het Duitse rijk binnen tien jaar zou ophouden te bestaan. Hij stierf kort voor zijn 56e verjaardag aan een hartaanval.… (meer)