Egbert Kalse

De wereld stevende af op een catastrofe na de financiële crisis in 2008. Maar door krachtdadig ingrijpen van overheden en centrale banken is de crisis bezworen. De wereld kreeg geen nieuwe Grote Depressie, maar slechts een Grote Recessie. Althans, tot dusver.
Want hebben politici en centrale bankiers echt verstandig gehandeld? Hebben ze de enorme schuldenlast wel echt opgelost en niet alleen maar voor zich uit geschoven? Konden ze wel ongestraft de geldpers aanzetten? Wordt de eurocrisis wel goed aangepakt? Beseffen ze de gevolgen van de teloorgang van de Amerikaanse economische hegemonie? Schatten ze de toenemende kracht van China wel juist in? Zijn de juiste lessen getrokken?
Nee, is het schokkende antwoord in Het rampscenario. De pijn van de crisis is verzacht, maar de fundamentele oorzaken zijn niet weggenomen.
Egbert Kalse en Daan van Lent reconstrueren welke gevolgen dat in de nabije, sombere toekomst kan hebben. Een handelsoorlog die de wereldeconomie verlamt, de welvaart aantast en de strijd om zeldzame grondstoffen doet oplaaien tot militair machtsvertoon. Met een verdeeld Europa als belangrijkste slachtoffer.… (meer)

Het begon met huiseigenaren in Orange County, Californië die hun hypotheeklasten niet meer konden opbrengen. Drie jaar later is hun ellende uitgegroeid tot een economische crisis die miljoenen mensen in de wereld hun baan dreigt te kosten. Een crisis die jaren van wereldwijde economische voorspoed weer tenietdoet.
In Bankroet beschrijven Kalse en Van Lent de oorzaken en gevolgen van de zwaarste economische crisis sinds de Grote Depressie. Van de huiseigenaren in Californië tot zakenbankiers op Wall Street. Van de whizzkids die de ingewikkelde financiële producten verzonnen tot Nederlandse bankiers aan de Zuidas. Van de toezichthouders die de crisis niet meer konden stoppen tot politici die hun nationale banken moesten redden.
Bankroet gaat op zoek naar de schuldigen van deze crisis, beschrijft welke maatregelen kunnen helpen om een crisis als deze te voorkomen, analyseert hoe door die maatregelen alweer de zaadjes voor een nieuwe crisis gezaaid worden en blikt vooruit hoe het nu verder moet met het mondiale economische systeem.

Egbert Kalse en Daan van Lent zijn financieel redacteur van nrc Handelsblad en hebben de kredietcrisis gevolgd sinds deze begin 2007 uitbrak.… (meer)

Twee jaar geleden publiceerden de schrijvers -beiden redacteur bij NRC/Handelsblad- één van de meest overzichtelijke reportages over de kredietcrisis: Bankroet,
Door achter de inmiddels verbeterde cijfers de contouren van een veel grotere catastrofe te schetsen, gaan zij met dit boek een stap verder. De gevolgen van de kredietcrisis konden, zolang je niet werkloos werd en niet probeerde om je huis te verkopen, vrijwel ongemerkt aan je voorbij gaan. Dat is nu anders: de oplopende staatsschulden, in Europa, de VS en Japan zullen leiden tot een financieel horrorscenario.
Op een gedegen wijze en met een overvloed aan argumenten wordt aangetoond wat sommigen al meenden te weten: de huidige generatie van politici, bewindvoerders en toezichthouders is intellectueel niet in staat de juiste beslissingen te nemen. Aangetoond wordt dat overheden in plaats van de redders van de economie, nu het probleem van de economie zijn geworden. Met als één van de belangrijkste fouten het niet of onvoldoende regelen van de financiële wereld. Er is wel een Basel 3 maar het échte Zwiterse (en Britse) voorbeeld wordt bij lange na niet uitgevoerd.
Falende wetgeving en een onsamenhangend Europees beleid dragen er toe bij dat een oplossing steeds verder weg komt te liggen terwijl de problemen steeds dichterbij komen.
Een landencrisis die leidt tot een valutacrisis, en vervolgens zal uitmonden in een handelsoorlog tussen de continenten.
In het boek wordt stap voor stap deze ontwikkeling beschreven. Ook aanbevelingen om het tij te keren komen aan de orde.
Echter, nu politieke moed lijkt te ontbreken, populisme terrein wint en het intellectuele niveau van de gemiddelde politicus (te) laag is, moeten we het ergste vrezen.

Laat ik er dit nog aan toevoegen. Ook in Nederland: nog deze week orakelde de minister van financiën De Jager -naar aanleiding van het rapport van de Parlementaire Commissie De Wit- dat het onderscheid tussen nutsactiviteiten van een bank moeilijk te onderscheiden zijn van die van handelsactiviteiten! Het parlement slikte, en de journalistiek vroeg niet door. Dat hij alsmaar blijft zeggen dat steun aan andere EU landen de belastingbetaler niets kost is stuitend en kan alleen maar voortkomen uit minachting voor de burger of -inderdaad- een ziekelijk en dodelijk tekort aan kennis.

Enfin, een realistisch boek en buitengewoon goed geschreven.… (meer)

Blijkens de brongegevens, zijn de twee NRC-journalisten bij de samenstelling van dit boek niet over één nacht ijs gegaan. De ontwikkelingen van de financiële crisis zijn vanaf begin 2007 op de voet gevolgd terwijl ook uitgebreid aandacht wordt geschonken aan de ontstaansgeschiedenis .Uitvoerig en behoorlijk gedocumenteerd wordt verslag gedaan van alle gebeurtenissen vanaf zeg maar de verstrekking van de eerste ‘dubieuze’ hypotheek’ in de Verenigde Staten tot heden.
Naast het weergeven van feiten en gebeurtenissen wordt ook aandacht geschonken aan de hoofdrolspelers die aan de wieg van deze crisis hebben gestaan: (zaken)banken, verzekeringsmaatschappijen, institutionele beleggers, kredietbeoordelaars, toezichthouders en consumenten.

De kracht van het boek ligt verscholen in het feit dat vrijwel nergens dé schuldige wordt aangewezen. Alle misstappen en foutieve beoordelingen worden weliswaar opgesomd doch de lezer zal ontdekken dat (vrijwel) nergens een speler alleen de Zwarte Piet krijgt toegespeeld. Natuurlijk, er zijn aan de hand van onderzoeken en enquêtes wel degelijk schuldigen aan te wijzen, maar uiteindelijk blijken het allemaal radertjes in een veel groter mechanisme te zijn. Een uitzondering hierop is misschien de ‘gewone’ burger, de consument. Deze partij wordt in veel analyses wel eens vergeten of overgeslagen, en dat is niet terecht. De consument is uiteindelijk de sterkste partij en heeft de achter ons liggende decennia veel van de welvaart geprofiteerd. Het is niet zonder betekenis dat beide schrijvers tegen het eind van het boek refereren aan de econoom Robert Reich (minister van Soc.Zaken en werkgelegenheid onder Clinton) die ooit concludeerde dat de mens vier zielen in zijn borst draagt: je bent consument,belegger, werknemer en burger. “De laatste twee leggen het steeds af tegen de eerste twee. Eigenlijk vinden we het prima, zij het impliciet, dat onze pensioenfondsen met onze premies buitengewoon activistische partijen op de beurs zijn. En vinden we globalisering ook prachtig, zolang het ons geld in onze eigen portemonnee oplevert”. Dezelfde econoom merkt nog fijntjes op dat het kapitalisme steeds vaker een invulling lijkt te zijn voor wat de consument wil, maar dat democratie steeds minder de invulling is van wat de burgers willen.

Het boek biedt, zoals een goed journalistiek werk betaamt, de lezer voldoende ruimte om desgewenst zelf een oordeel te vormen.

Concluderend: uitstekend journalistiek werk, goed, vlot en uiterst toegankelijk geschreven en zeker ook om in de toekomst te gebruiken; nieuwe geschiedenis van de bovenste plank !… (meer)