Maja Wolny

De Pools-Belgische schrijfster Maja Wolny (° 1976) weeft in dit boek twee verhalen door elkaar. Het belangrijkste is de zoektocht naar de 10-jarige Laura, in de Poolse stad Kielce; het meisje verdwijnt plots na een toneelvoorstelling op school; er is mogelijk sprake van een ontvoering. Laura is de dochter van een historica die het geweld van Poolse burgers tegen joden onderzoekt in en rond de Tweede wereldoorlog. De tweede verhaallijn speelt zich in dat verleden af en brengt de Poolse communiste Julia Diament in beeld, die als journalist verslag uitbracht over een bloedige pogrom tegen joden, in dezelfde stad Kielce in het jaar 1946, dus nà de Duitse bezetting. In de loop van de roman blijken tussen de twee verhaallijnen meer overeenkomsten te bestaan dan je eerst kon vermoeden.
Door het over en weer springen tussen de verhaallijnen is het vooral in het begin erg moeilijk om je als lezer te oriënteren, maar dat betert wel verderop. Toch doet het heen en weer zwalpen tussen het detective- en het historisch verhaal af en toe erg kunstmatig aan; het haalt ook de dynamiek van de roman onderuit. Compositorisch valt er dus wel wat op te merken op dit boek. En bepaalde wendingen, zoals de romance tussen de moeder van Laura en de politie-inspecteur die de verdwijning van Laura onderzoekt, bevordert de geloofwaardigheid niet echt. Daar staat dan tegenover dat de ontknoping me toch wel ontroerde.
En nog een positief element is dat Wolny natuurlijk wel op een creatieve manier de vinger legt op een erg delicaat thema: het antisemitisme van de Poolse bevolking voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Dat was altijd al een taboe in Polen, maar zeker in het huidige klimaat van heroplevend conservatisme is dat durven. Wolny schuwt het ook niet om passages in te lassen die niet anders kunnen gelezen worden dan als een scherpe kritiek op het huidige, verstikkende klimaat in de Poolse samenleving.… (meer)