Als eerste mijn vreugde over de uitgave van dit boek. Ik heb een zachte kaft met bladzijden die vanzelf openvallen zonder dat je ook maar enige kracht hoeft te zetten en verplicht bent de rug te breken. Daarnaast een ruime kantlijn zodat de letters nooit te dicht in de vouw zitten. Werden alle papieren boeken maar zo uitgegeven. Een waar genot.

En dan de inhoud van dit boek. Mysterieus, niet van deze wereld en toch ook weer wel. Bij mijn poging het in een categorie te laten vallen, kwam ik uit bij science fantasy. Er wordt in de tijd gereisd. Er worden geheimzinnige ingrediënten bij elkaar gesprokkeld. Er zijn lopen van omstandigheden die niet meer onder de noemer toeval te vangen zijn. En toch is het een boek van deze tijd met herkenbare personages met grote en kleine verlangens. Iemand die voornamelijk van realistische boeken houdt, zal niet per ze worden afgeschrikt en dan met name niet door het eerste gedeelte.

Hoe verder in het verhaal, hoe meer het ons kenbare werkelijkheid loslaat maar eigenlijk toch ook weer niet helemaal.

Mijn beschrijving is wellicht vaag. Dat is het verhaal absoluut niet. Ik wil alleen niet te veel weggeven omdat het te mooi is om helemaal fris zelf te kunnen beleven.

De hoofdpersoon komt tijdens haar proefschrift in aanraking met het boek The End of Mr Y. Een boek geschreven door de auteur die zij bestudeert en waarvan slechts een enkel exemplaar bekend is waar deze zich bevindt. De legende is dat iedereen die dit boek gelezen heeft, dit niet overleeft. Haar professor lijkt deze legende geleefd te hebben. Wat doet de ik-persoon?

Dat is zo'n beetje waarin het verhaal zich gedompeld heeft. Maar nog veel meer gaat het om de filosofische afwegingen die de hoofdpersoon maakt. Zij is bekend met de werken van Heidegger en Derrida waar zij dan verder op door filosofeert met wat haar overkomt. Dus niet alleen een spannend verhaal maar ook nog een met meer inhoud.

Een ware traktatie voor de geest. ( )

Een intrigerende ideeënroman, die op het gebied van de personages en hun onderlinge interactie wat te wensen overlaat. De hoofdpersoon Ariel is een promovendus die onderzoek doet naar gedachte-experimenten waarmee wetenschappelijke theorieën worden uitgewerkt. Eindigend met de treinen van Einstein en beginnend met Ether als verklaring voor de eigenschappen van licht. De onbepaalbaarheid van de plaats van quarks is via Schrödingers kat een bruggetje naar de differènce van Derrida.

Op een dag stort de universiteit in en vindt Ariel in een tweedehands boekwinkel The End of Mr. Y, het onvindbare boek van Thomas E. Lumas. Is dit booek een een gedachte-experiment of een biografisch werk? Lumas noemt het in de inleiding fictie. In het boek beland de hoofdpersoon in de troposfeer een wereld waarin gedachte en massa (net als in de relativiteitstheorie massa en energie) aan elkaar gelijk zijn. Ariel probeert het geheime recept uit het uit en beland inderdaad in de troposfeer. Daar is net als in Being John Malkowitz mogelijk om mee te kijken met wat een ander doet. Ariel ontdekt al snel ook de mogelijkheid om het bewustzijn van anderen te beïnvloeden.

De plot van de roman draait om het recept om in de tropsfeer te belanden. De promotor van Ariel heeft zich verstop voor twee "rogue agents" van de CIA. Ook Ariel moet vluchten. Ze krijgt hulp, in de troposfeer van een god, op aarde van ex-pastoor Adam.

Waar het middendeel van het boek de structuur van een thriller heeft, belanden we aan het slot weer in een ideeënroman. Ariel heeft een laatste opdracht uit te voeren in de troposfeer. Samen met Adam ontdekt ze die nu helemaal en laat de wereld der mensen achter. Tussendoor filosofeert ze nog over het idee dat de wereld door onze gedachten gemaakt wordt en dat Einstein in staat was om de natuurwetten door zijn gedachten te beïnvloeden. De relativiteitstheorie werd immers pas geobserveerd nadat hij hem uitgedacht had. De vraag of de oerknal begon met God of Multiversen krijgt hierdoor een ander antwoord. De wereld begint met gedachten over de wereld et ca c'est tout. Vragen naar het waarom (mr. Why) houdt daar op, net als de troposfeer eindigt bij het begin van kennis. ( )

Scifi-verhaal over een jonge vrouw die toegang krijgt tot de zogenaamde Troposphere: een ruimte waar je, simpel gezegd, andermans gedachten kan lezen. De jonge vrouw is een promovenda met interesse voor Derrida en de quantumtheorie, later ontmoet ze een oudere wetenschapster die een boek schrijft over 'poststructuralist physics'. Ik vond de verwijzingen naar deze domeinen van kennis oppervlakkig en dweperig, maar ook weer enthousiasmerend: ze nodigden uit tot veel gegoogel. De Troposhere en de gevaren die de hoofdpersoon daar loopt zijn meeslepend en maken van het boek een thriller. Maar de manier waarop de personages en hun onderlinge verhoudingen worden neergezet is dan weer heel vlak, de pogingen tot diepte (bijvoorbeeld de nare jeugd van de hoofdpersoon) komen nogal gekunsteld over. ( )

Op de cover ziet u een zwartharige dame, stijlvol lezend in een boek met zwarte cover. In het boek zelf is de lezende dame roodharig, en het mysterieuze boek roomkleurig. Dat begint dus al meteen niet goed ...

Wat er verder nog fout loopt is dat dit helemaal geen 'slim, stijlvol en duizelingwekkend' boek is, maar een slaapverwekkende en voorspelbare vertelling. Over de stijl kan ik geen zinnig woord zeggen - daar zorgt de schabouwelijke vertaling wel voor ... Dialogen zijn van bordkarton, en de subtiel gebruikte "thrillerelementen" verdringen al vlug de 'vele, en goed verwerkte, verhaallijnen'. Als het over mysterieuze boeken gaat met 'thrillerelementen' ben je duizend maal beter af met een Walter Moers, neemt u dat nu maar gerust van de heer McMahon aan.

Nu goed, we lazen het niet uit - even over halverwege was het toch echt genoeg. Ik neem me voor - niet voor het eerst - om de 'literaire thrillers' nu maar echt aan de kant te laten liggen. In dat verband sloeg ook ene Felix Thijssen vorige week even in het rond: het onderscheid tussen thriller en geen thriller vindt hij 'tamelijk kunstmatig'. Misschien heeft hij wel gelijk, maar laten we ze toch maar - om mijnentwille, en die van mijn nageslacht - gescheiden houden.

http://www.occamsrazorlibrary.org/ ( )

Als je dit boek in je handen hebt zie je meteen al dat het iets bijzonders is. Niet alleen de kaft, maar ook de randen van de bladzijden zijn zwart. Op de achterflap staat de waarschuwing: “Als u wist dat er een vloek op een boek rustte, zou u het dan lezen?”

De hoofdpersoon, de jonge doctoraatstudente Ariel, alleszins wel. Per toeval krijgt zij het uiterst zeldzame boek “The End of Mr. Y” in handen. Hoewel iedereen die er iets mee te maken heeft verdwijnt of sterft begint ook zij het te lezen. Dat wordt het begin van een duizelingwekkende thriller die ons in de stijl van The Matrix meevoert naar een dimensie naast het onze.

De schrijfster Scarlett Thomas is lerares in Creative Writing, en dat voel je. Van begin tot eind is dit boek volgepropt met de grote vragen van het leven, gaande van de oerknal, de Darwin-theorie tot de kwantumfysica. Dit alles vermengd met haar eigen grenzeloze fantasie, een vleugje romantiek en een spectaculaire finale maakt dit boek tot een unieke leeservaring. Een aanrader! ( )