In 1876 maakte Nietzsche een kentering in zijn leven door. Hij begint afstand te nemen van de barokke wereld van muziek en theater in het Wagneriaanse Bayreuth die hem in de greep hield, en hij schrijft het omvangrijke Menselijk, al te menselijk, dat in de eerste druk in 1878 een opdracht meekreeg aan Voltaire wiens honderdste sterfdag juist was gevierd. Die opdracht heeft Nietzsche later teruggenomen, onder meer nadat hij kennis had genomen van enige niet geringe vooringenomenheid, onder meer in racistisch opzicht, die Voltaire bleek te hebben gekoesterd. Nietzsche voltrok met dit boek een beslissende breuk die ook tot een hergroepering van zijn vrienden en bewonderaars leidde.

Nieuw is de stijl, die een voor Nietzsche's latere werk zo kenmerkend aforistisch karakter aanneemt. Het boek vormt een poging weer tot zichzelf te komen. Oordelen die hij zich in de jaren daarvoor gevormd had, ondergaat hij als knellende banden. Die te verbreken is zijn grote doel. Het boek maakte een verpletterende indruk en vormde de aanloop tot de grote titels waarmee Nietzsche tot aan zijn ineenstorting het meest oorspronkelijke oeuvre van de negentiende eeuw zal realiseren. De Wagner-gemeente brak met hem.De Duitsers die in het Tweede Rijk de verwerkelijking zagen van de Uebermensch in Europa, wendden zich van Nietzsche af. Hij behoorde toch niet tot hen, zeker niet waar hij een steeds pregnanter polemiek tegen racisme en nationalisme voerde.

- Hij wendde zich af van het Pruisendom, hij waardeerde de door Germanen verachte slavische elite, hij keerde zich tegen het plebejische anti-semitisme, hij bevorderde de ontmythologisering in een dogmatische, christelijke wereld. Dit waren geen geringe verdiensten. - Anton Constandse in' de Gids
- Het werk van Nietzsche is een zo flonkerende kristal dat het vanuit allerlei kanten en met behulp van allerlei brillen kan worden bekeken. De vertaling van Graftdijk is een van die brillen. Ik voel het als een tekort dat ik niet in staat ben aard en kwaliteit van dit instrument minder vaag te omschrijven dan als hedendaags Nederlands. - Cornelis Verhoeven in De Tijd