De grote tuin. De hilarische lotgevallen van een filmmaakster die van de stad naar het platteland verhuist. Door: Lola Randl.

Randl verhuisde van Berlijn naar een klein dorpje aan de grens met Polen. Daarover maakte ze de film Von Bienen und Blumen. En nu is er De grote tuin, haar debuutroman.

Ik ben een absolute fan van dit boek en hoewel het quasi onmogelijk is zal ik toch proberen uitleggen waarom. Veel aan dit boek is misleidend: de cover geeft het beeld van een fluffy dorpsverhaaltje, de onderverdeling in lemma’s doet denken aan een wetenschappelijk naslagwerk (én aan Knausgärd) en de achterflap geeft je het idee dat dit een autobiografisch boek is terwijl er op de voorkant duidelijk ‘roman’ staat.

De grote tuin is dit alles wel én niet. Het is een boek dat enkel Randl had kunnen schrijven: boeiend, beschouwend, vol tuintips- en informatie, eerlijk, kluchtig, psychologisch, maatschappijkritisch én bovenal hilarisch grappig. Grappig qua schrijfstijl, situaties en observaties. “Een kleine man van ijzer hing aan een ijzeren kruis…” of “Alleen mier kiest partij voor de luizen, want de poep van de luis is het lievelingsgerecht van de mier.” Of “Wintergroente is echt heel praktisch, anders zouden vroeger de tanden bij de mensen zijn uitgevallen…”

De lemma’s gaan van Bijen over Entropie tot Irmgard II. Geen enkel onderwerp is te klein of te groot. Van de pik van een dar tot de pik van de analyticus; alles komt ongecensureerd aan bod. Sommige stukjes gaan over de natuur (van mens- en dierlijke aard), andere beschrijven de geschiedenis van het dorp, weer andere gaan over de huidige bewoners: mensen die er al jaar en dag wonen maar ook hipsters die er het warm water komen uitvinden. Alles geschreven in een taal die van alle opsmuk verschonen is, met oog voor detail en trefzeker qua wereldbeschouwende analyses.

Lola heeft het druk, met haar man en kinderen, met de ongeschreven regels van het dorp. Maar ook met haar minnaar, de analyticus en de kunstenares wiens aandacht ze zoekt. De seizoenen wisselen, de wereld draait door, alles verandert en alles blijft hetzelfde.

Ik hoop dat Lola Randl niet verandert en dat ze blijft schrijven. Hoewel dit boek in geen enkele categorie thuishoort hoort het alvast wel in mijn top 10 van 2020. ( )