Opmerkelijke roman waarin schrijver-psychiater Van Eeden een positiever perspectief biedt aan zijn hoofdpersoon dan zijn collegaschrijvers uit de naturalistische stroming deden. ( )

Zeer moeilijke, onnatuurlijke stijl. Interessante thematiek, maar niet helemaal geslaagd. Zowel qua taal als qua personages niet geloofwaardig ( )

Sinds ik de middelbare school heb verlaten, eind jaren '80, lees ik heel weinig Nederlandse literatuur meer. En als ik het toch doe schiet ik meteen in de "ik moet dit boek analyseren"-houding. Ligt het aan jarenlange verplichte literatuuranalyse of ligt het aan de literatuur zelf, waar de symboliek duimendik bovenop ligt?

Van de koele meren des doods had ik niet eerder gelezen, en stond al jaren op een lijstje boeken waarvan ik vind dat ik ze één keer in mijn leven gelezen moet hebben. En nu het winter is, korte dagen, lange nachten etc., en de schilderijen van de Romantische schilder Caspar David Friedrich in de stad te bezichtigen zijn, dacht ik dat de tijd rijp zou zijn. Dezelfde Romantiek, verheerlijking van de natuur, dezelfde dramatiek ook, als in Friedrichs schilderijen vind je terug in dit boek. Een levensgevoel dat in de loop van de afgelopen eeuw bijna verdwenen lijkt te zijn.

Naast alle duidelijke en minder duidelijke symboliek, waarin je op allerhande scholieren- en literatuursites veel terug kan vinden, was dit de gedachte die mij nog wel het meest overviel. Wat is Nederland in de afgelopen 100 jaar veranderd. Het taalgebruik. De visie op het leven, en de wereld. Ons gevoel voor Romantiek. En boven al, de positie van de vrouw in de samenleving. Hoe zou een vrouw als Hedwig leven als ze 100 jaar later beschreven zou zijn? Beetje anachronistische en weinig literaire gedachte misschien, maar een die terug bleef komen. Ik lees veel boeken die zich, geografisch, ver weg afspelen, maar dit was pas vervreemdend, landschappen die herkenbaar zijn, een taal die herkenbaar is, een cultuur waar misschien nog resten van over zijn, maar hoe anders dacht men toen!

Ik heb echt genoten van de plechtstatige manier van schrijven, het poëtische Nederlands. Tegelijk merkte ik dat ik me heel moeilijk kon verplaatsen in de hoofdpersoon. Wat toen Romantisch en puur was, lijkt nu dramatisch, bijna melodramatisch. Uiteindelijk sloot ik het boek met een lichte ergernis, die ik zelfs niet van me af kon schudden met de gedachte dat dit boek in een andere tijd is geschreven. Dus wel interessant als historische blik, maar niet echt mijn boek. ( )

Het verhaal speelt zich af in de negentiende eeuw en beschrijft het leven van Hedwig Marga de Fontayne (1856). Hedwig groeit op in een rijke familie. Na de dood van haar moeder raakt haar vader aan de drank en is hun geld snel op. Ze trouwt (met Gerard Wijbrands), maar loopt uiteindelijk weg met pianist Ritsaart naar Engeland. Ze krijgt een kind, dat al binnen enkele maanden na de geboorte sterft en met het dode kind in een koffertje gaat ze naar Parijs. Ze raakt verslaafd aan morfine en gaat in de prostitutie om die verslaving te bekostigen. Ze komt terecht in een ziekenhuis Hôpital de la Salpêtrière, waar ze in contact komt met kloosterzuster Paula, die haar van haar verslaving af weet te helpen. Hedwig keert weer terug en brengt haar laatste jaren door bij een boerenfamilie, die vroeger op hun erf woonde... ( )