Annie ProulxBesprekingen

Veen, dras, moeras. Door: Annie Proulx.

Wat een boeiend, indrukwekkend, belangrijk boek!

Ik hou van de natuur, ik hou van fietsen. Een paar keer in de week fiets ik door een natuurgebied dat bij hoge waterstanden onder water loopt. Dat doe ik al jaren en zo heb ik het gebied enorm zien evolueren. De aalscholvers en reiger zijn ondertussen mijn vrienden.

Daarom wou ik graag dit non-fictie boek van Proulx lezen. Haar kennen we natuurlijk vooral van haar fictie, met als bekendste (verfilmde) boek: Brokeback Mountain. Veen, dras, moeras is pas haar tweede non-fictie boek. Het is (prachtig) uitgegeven bij De Geus, in de Publiek Ruimte reeks.

Hoewel ik liever fictie lees en hoewel ik van mijzelf geen klimaatboeken meer mag lezen heb ik dit boek enorm graag gelezen; het was poëtisch (geweldige titel ook), meeslepend, boeiend, fascinerend zelfs. Ik heb zo veel bijgeleerd. En hoewel er op elke pagina ontelbaar veel weetjes en feiten worden opgesomd wordt het nergens saai; het is vlot geschreven. Proulx geweldige schrijfstem klinkt er enorm in door, net als haar activistische en optimistische stem.

Want hoewel het helemaal niet goed gaat met onze planeet (en daar blijkt het bijna niet meer bestaan van veen, dras en moeras een belangrijk aandeel in te hebben) is dit geen pessimistisch boek. Mijn angst, als lezer, om besmet te worden met een klimaatdepressie bleek ongegrond. Als we gewoon de natuur wat meer met rust laten kan alles nog goed komen, bijna alles. Het verhaal van de mangroves die uiteindelijk zichzelf gezaaid hebben ontroerde me enorm.

Veen, dras en moeras blijken immens belangrijk te zijn in onze strijd tegen de opwarming van de aarde. Cocaïne, u niet vreemd als u net als ik uit Antwerpen komt, blijkt ook hier een negatief aandeel in te hebben.

Annie Proulx schreef een klimaatboek, een geschiedenisroman, een activistisch pamflet en wetenschappelijk pleidooi, in één. Vlot leesbaar én bij wijlen pure poëzie. Wat kan de wereld mooi zijn…

Twee jonge boerenknechten voelen bij het varkenshoeden in het Wyoming van de jaren zestig zo’n sterke aantrekkingskracht tot elkaar, dat hun verdere leven erdoor wordt bepaald

Prachtig boek, heel dik, bijna 800 blz. Overveen gevolgen van de komst van Europeanen naar Noord-Amerika en Canada. De kap van bijna alle bossen, de erosie, de enorme gevolgen voor de oorspronkelijke bewoners. De arrogantie van de kolonisten, dit allemaal aan de hand van verhalen over 2 families, beide afkomstig uit Frankrijk, gevlucht voor honger en ellende in 1680 ongeveer. De een wordt een grootgrondbezitter met enorme bezittingen aan hout, ook wordt door hen een enorm deel van de Kauri bossen in Nieuw Zeeland opgekocht en gekapt zodat wat verblijft van eeuwenoude bossen een enorm kaal en modderig land is. Toch blijven alle personen ook gewone mensen met pijn en verdriet en leuke dingen. Het verhaal eindigt in onze eeuw, als de nazaten zich bewust worden van alle gevolgen voor de aarde en proberen toch iets van de bossen te herplanten en herstellen.

Ofwel ben je weg van dit boek en hou je van ijswinden en bomen en bossen en kruiden en het ontrafelen van de draden van die voorouders, nageslacht, familiekruisingen samenbinden, van hout in al zijn vormen. Indien niet, begin er niet aan. Beklijvend verhaal van twee Franse houthakkers die wroeten om een leefbaar bestaan op te bouwen. René Sel is gegrepen voor ontzag voor de immense bossen en de indianen, meer dan wie meesters in het bewaren en bewaken van het ecologisch evenwicht, Charles Ducquet is een koel en sluw berekenaar, puur uit op winst, de immense wouden lijken een oeverloos te plunderen goudmijn. Het wel en wee van de diverse generaties, hoe hun wegen en belangen kruisen en domineren, hoe vernielzucht en onrespectvol omgaan met wat leeft tot onleefbaarheid van de planeet zal leiden. Rode draad naast de liefde voor oerbossen is de meedoogeloosheid waarmee indianen en houtarbeiders opgeofferd worden aan land- en winsthonger.

Een treffende beschrijving van het divers zoeken naar 'geluk' door verschillende familieleden die elk hun eigen weg gaan. Een boeiend verhaal dat voldoende steunt op de realiteit om zich te kunnen inleven in het modale leven van een gemiddelde Amerikaan van na de tweede wereldoorlog tot de jaren tachtig van de twintigste eeuw.

Deels gelezen: rode draad is de kleine groene accordeon die telkens in andere migrantenhanden terecht komt Knap opzet, schitterende beknopte stijl, maar voor een buitenstaander van de Amerikaanse migrantencultuur iets te wijdlopend½

De Laatste Troef vergt nogal wat aandacht om in het verhaal te komen. Zoveel zelfs dat ik het in eerste instantie weer heb weggegelegd. Nu tien jaar later heb ik het weer eens ogepakt en wel uitgelezen. Hoewel mooie beschrijvingen van natuur en personages, beklijft het verhaal maar ten dele. Uitstapjes over een aantal personages, zijn eerder korte verhalen die in het verloop van het boek verder geen verdere relevantie blijken te hebben. Dat is jammer, want het komt de eenheid van het verhaal niet ten goede.
Afgezien van het wat langdradige eerste deel en de korte sub-verhalen, ontwikkelt het boek zich gaandeweg toch tot een mooi boek over de verlatenheid van de Amerikaanse Panhandle op het snijvlak van nostalgisch verleden en industriele heden. De confrontatie tussen beide, levert een mooi tijdsbeeld op, maar het had wel korter gemogen. Dat was zeker ten goede gekomen aan het boek en verhaal.

‘De dag strekte zich als een enorme kloof voor Ennis uit en soms zag hij Jack als een bewegende stip in een hooggelegen wei, als een insect op een tafellaken. Vanuit zijn donkere kamp zag Jack Ennis als een nachtelijk vuur, een rode vonk tegen het enorme zwarte bergmassief.’

Twee cowboys is het verhaal van Ennis en Jack, twee arme, grofgebekte, jonge ‘boerenkinkels’ die tijdens een zomer een kudde schapen gaan hoeden op de ruige hellingen van 'Brokeback Mountain'. Al snel wordt duidelijk dat ze een onweerstaanbare, lichamelijke aantrekkingskracht op mekaar uitoefenen. Ze beleven een zomer om nooit meer te vergeten, maar proberen achteraf toch deze ‘gevaarlijke’ gevoelens te verdringen door een ‘normaal’ leven op de rails te zetten, dus ze trouwen en verwekken kindjes. Als de mannen elkaar enkele jaren later opnieuw ontmoeten, is de passie allerminst uitgedoofd...

De Amerikaanse auteur Annie Proulx heeft maar 92 pagina’s nodig om een rijk geschakeerd verhaal te vertellen en dompelt de lezer met heel beeldenrijke taal onder in het harde plattelandsleven, waar macho cowboys de plak zwaaien en pure emoties zoveel mogelijk weggestopt worden. De beschrijvingen van een genadeloze natuur vol dreigende landschappen gaat mooi samen met een woeste, lichamelijke liefde die als natuurkracht ook niet te bedwingen is.
'Twee cowboys' was voor mij een verhaal over homofobie en haat. Ongelukkig genoeg hebben veel homo's er een verhaal van twee minnaars in gezien, maar dat was het niet. Het stond in een bundel, 'Close Range', met allerlei verhalen waaruit bleek dat de mensen van Wyoming weigeren de realiteit onder ogen te zien. 'Hier, homo's?! We weten toch allemaal dat zoiets niet bestaat!' Daar was het me om te doen: een beetje dollen met die mythe.' (Annie Proulx)

‘Brokeback Mountain’ werd bij het grote publiek vooral bekend dankzij de met drie Oscars en andere prijzen bekroonde verfilming door Ang Lee.

Het boek speelt zich grotendeels af in Newfoundland. De hoofdpersoon werkt bij een lokale krant waar hij o.a. de scheepsberichten moet verzorgen. Het leven in deze ruige streek wordt mooi beschreven, met humor en veel gevoel voor de verschillende personages.

Dit is de derde verhalenbundel van Proulx die gesitueerd is in Wyoming. Net als in de voorgaande bundels voert Proulx in deze verhalen bijzondere personages op. Het leven van Proulx’ personages – allen heel gewone, hard werkende mensen – gaat niet over rozen, en de meeste verhalen hebben dan ook een tragisch, vaak open einde. Juist die tragiek maakt deze bundel zo bijzonder en ontroerend.

Lees verder op deze pagina van mijn boekenblog.

Prachtig verhaal in de verstilde wereld van New Foundland in Canada.

Een vader met kinderen vertrekt, samen met een tante, naar Newfoundland om daar in het oude familiehuis een nieuw leven te beginnen. De kost verdient hij daar als journalist van een plaatselijke krant, die voor die krant de scheepsberichten moet schrijven. Eind goed al goed. Een hele mooie roman.

Proulx weet in mijn ogen als geen ander mensen levensecht te beschrijven, met al hun tekortkomingen. De verschillende hoofdpersonen hebben het niet gemakkelijk, maar ze gaan door en maken er het beste van. Een heerlijk leesboek met inhoud.

Om in bed te lezen terwijl buiten een winterstorm giert.

Twee jonge boerenknechten voelen bij het schapenhoeden in het Wyoming van de jaren zestig zo'n sterke aantrekkingskracht voor elkaar, dat hun verdere leven erdoor wordt bepaald.