Frank FurediBesprekingen

Ik lees Frank Furedi graag. Hij zet veel van mijn vanzelfsprekendheden op z'n kop en meestal geloof ik hem. Ook nu word ik geprikkeld, deze keer om "tolerantie" anders te bekijken. Tolerantie beschouwt hij als een strategie om gezamenlijk te zoeken naar de ultieme waarheid en naar de verbetering van de samenleving.

Tolerantie is niet "gedogen", "respect voor wie of wat je bent" of een houding van "gelijkheid voor iedereen". Hij fulmineert tegen multiculturalisme of het ideaal van diversiteit (idealen die ik zelf dagelijks promoot). Je bent tolerant, volgens Furedi, als je de argumenten van anderen serieus durft te nemen. En met serieus bedoelt hij: ter discussie stellen, beoordelen en veroordelen (judge and discriminate).

Hij beschrijft de subtiele mechanismen waarop vandaag dissidente meningen worden geweerd uit het publieke debat door sociale normen, overheden of autoriteiten. En hij trekt ten strijde tegen alle publieke promotoren voor tolerantie die hun eigen principes zeer selectief en dus intolerant toepassen.

Eén aspect blijft in het boek onderbelicht (want ik vat het gewoon niet): wat is wel een "tolerante" manier om politiek te bedrijven en beleid te voeren?

Langs de ene kant pleit Furedi om te durven kiezen en oordelen te vellen. Als je je beledigd voelt, dan heb je het waarschijnlijk niet goed begrepen, want je zou gewoon in discussie moeten gaan. Aan de andere kant noemt hij elke vorm van overheidsinterventie intolerant, want een aantasting van de persoonlijke vrijheid. Bovendien is elke emotionele reactie of het neerbuigend weerleggen van andere visies opnieuw een vorm van intolerantie. Elke keer als je een bepaalde waarheid verheft tot "dé waarheid" sluit je het open debat uit en ben je intolerant.

Al begrijp ik het principe achter deze redenering wel, hoe kan je dan beleid voeren? Hoe kan je dan opkomen voor wat je zelf waardevol vindt? De enige manier is toch om te stoppen met alles in vraag te stellen, discussies af te sluiten en het besluit te nemen: "vanaf nu is het zo en niet anders." Anders krijg je toch geen enkele maatregel uitgeschreven? Beleid voeren is dan per definitie intolerant?

Moest een van de bestaande hoofdstukken deze vraag verder verduidelijken, dan had het boek voor mij snel een extra ster verdiend.