Professor Robert Langdon wordt naar CERN ontboden om een mysterieus symbool op de borst van een vermoorde wetenschapper te duiden. Langdon ziet een verband met de Illuminatie... de machtigste terreurbeweging die de wereld ooit gekend heeft. Maar die bestaat allang niet meer. Of toch?

Dan onthullen de Illuminati dat er een tijdbom in het Vaticaan verstopt is. Hun timing is perfect: de kerkleiders zijn bijeen om een nieuwe paus te keizen en Rome wemelt van de pers. Om de bom te vinden doet men een beroep op Robert Langdon, wiens unieke kennis van de Illuminati tot het uiterste beproefd zal worden.

De race tegen de klok leidt langs verzegelde crypten, gevaarlijke catacomben en verlaten kathedralen. Het spoor dat Langdon probeert te volgen is vierhonderd jaar oud. Het slingert door Rome, naar een verloren gewaande lokatie die de enige hoop op redding van het Vaticaan bevat.

Wat een goede thriller, ondanks dat ik de film Angels en Demons al heb gezien heb ik toch ontzettend genoten van dit boek. Ik denk dat dit een waardige afsluiting is geweest voor mijn leeslijst van 2013. ( )

Wie over de boeken van Dan Brown begint, kan rekenen op een levendige discussie. Het moet Brown nagegeven worden: zijn publiciteitsmachine is een voorbeeld voor menig verpieterend formuleschrijver. Zijn publicitair succes is zelfs zo groot, dat menig doorsneelezer een bijzondere bron van historische en actuele informatie in handen denkt te hebben. Ook al is zijn populariteit wat tanende, niet zelden leidt de discussie over de waarde van zijn boek(en) tot verhitte en overspannen ruzies, meestal als iemand besluit een kritische website te openen over de vele fouten waar het in de boeken van Brown van wemelt. Het andere forum waar voor- en tegenstanders elkaar te lijf gaan is de televisie. Niet zelden is het daar de Rooms-Katholieke kerk die zich belasterd voelt, en haar gram haalt.

Ook al doen de meeste Brown-adepten de kritiek af als zinloos ("allemensen, het is toch maar een boek!") en rancuneus, toch is de harde kritiek op zijn boeken niet erg ver bezijden de waarheid. Vooropgesteld: er is niets tegen formuleschrijvers. Vele vrouwen hebben het in dit leven slechts uitgehouden door de constante stroom van doktersromannnetjes, zonder door de schrijver in de veronderstelling te zijn gebracht dat ze een accurate procesbeschrijving van de intramurale zorg bevatten. Vele mannen lezen hun science-fiction or fantasypulp ("Het zwaard van de Wolf. Deel 1: de drakendoder, Deel 2: de Prinsenwreker Deel 3: het Hoerenjong"... etc.) zonder dat de schrijvers opscheppen over de accuratesse die zij hebben betracht bij het doorrekenen van de quantumvergelijkingen die ten grondslag liggen aan de magische daden van de gespierde held. Foei, hoe misogyn - hoe sexistisch. Gauw door met de kritiek op Dan Brown.

Want waar wel wat tegen is, is formuleschrijvers die claimen dat nadrukkelijk niet te zijn. Dat was de ervaring toen ik zijn boek Angels & Demons ("Het Bernini Mysterie") in handen kreeg, geruime tijd nadat ik het vermakelijke "The Da Vinci Code" had gelezen. Dit verhaal kende ik. De erudiete maar natuurlijk niet onknappe single professor, de geniale maar miskende geleerde die sneeft, zijn kittige en onafhankelijke dochtertje, die er mocht zijn, maar ook weer niet te veel, en de excentrieke maar vooral gewetenloze en compulsieve moordenaar van een stiekeme organisatie die niks dan leed en ellende wil. Na een aantal ongemakkelijke bladzijdes lezen besefte ik dat ik niet de Da Vinci Code zat te lezen, maar een kloon. Controle van het jaar van uitgifte bracht mij echter tot de conclusie dat de Da Vinci Code een kloon van dit boek was. Hoezo origineel?

Brown heeft daar bovenop meermalen met grote stelligheid geclaimd dat hij jaren research verricht voor het schrijven van elk van zijn boeken. Daarmee stelt hij impliciet dat zijn boeken gebruik maken van zorgvuldig geverifieerde feiten en gebeurtenissen, die de basis vormen voor een verder fictief verhaal ("Fact based Fiction") hoewel hij persoonlijk gelooft dat een aantal van de theorieen die door de hoofdpersonen worden uitgesproken waar zouden kunnen zijn. Daarmee maakt Brown een ongewenste spagaat. Of liever gezegd: eet hij van twee walletjes. Wanneer we ons hoofd schudden over de nonsens van de fictieve verhaallijn, claimt Brown historische accuratesse, wanneer we ons hoofd schudden over de nonsens van de opgevoerde "geverifieerde" feiten, claimt Brown dat het boek fictie is. Het deel van zijn bewering over de fictie klopt, het deel over het "fact based" echter bij lange na niet.

Ook in Angels & Demons laat Brown zich van de slordige kant zien. Hij begint het boek met een "preface", een - aldus Brown - opsomming van "feiten". Daar gaat het al mis. Zo beweert hij dat antimaterie bestaat, en hoogst onstabiel is. Daaruit moeten wij concluderen dat de antimateriebom uit het verhaal door zijn hoge mate van onstabiliteit een werkelijk bestaand gevaar zou kunnen zijn. Niets is minder waar. Antimaterie is namelijk niet onstabiel.Het is net zo stabiel als gewone materie. Wat wel het geval is, is dat, indien men gelijke hoeveelheden materie en antimaterie bij elkaar brengt, er onmiddellijk annihilatie van de materie en antimaterie zal plaatsvinden. De energieinhoud van de materie en antimaterie komt daarbij vrij (volgens de beroemde formule E=mc2), en reken maar dat dit een knal geeft.Uiteraard is voor het maken van deze antimaterie net zoveel energie nodig als tijdens de annihilatie vrijkomt, wat onze gekke geleerde in het boek ook heeft uitgedacht. De wetten van de thermodynamica zijn onverbiddelijk.

En toen was het boek nog niet eens begonnen. Het gaat maar door. Galilei vocht met de paus over het door de kerk ongewenste feit dat de banen van de planeten niet cirkelvormig, maar elliptisch waren. Dat had Galilei niet beweerd, dat had Kepler ons voorgerekend. En Galilei moest er niets van hebben. Copernicus was vermoord door de kerk, aldus Brown. Maar Copernicus stierf waarschijnlijk aan een hersenbloeding, en is zeker niet vermoord.Tien seconden Google en het is al boven tafel. Wat heeft die Brown in al die jaren van research wel niet precies uitgevoerd? En dan de onmogelijke techniek die het Vaticaan erop na houdt: draadloze camera's die wel signaal uitzenden (daar het beeld wordt ontvangen) maar niet te traceren zijn. Het is duidelijk dat simpele natuurkundige principes niet aan Brown zijn besteed.Toen in de jaren '70 alhier het "bakkie" (de CB-band) wezenloos populair werd bij de amateurzendgemachtigden, en velen hun eigen "Jan en Toos draaien op verzoek" -platenprogramma gingen maken met wat opgevoerd wattage, vond de toenmalige PTT deze schurken met gemak door de bron van het signaal te localiseren. Dertig jaar later toont Brown ons een wereld die de verworvenheden van tientallen jaren tegen het aanbreken van het nieuwe millenium al heeft verkwanseld.

Het heeft geen enkele zin op te scheppen over de feitelijke basis van je boeken als die feitelijke basis niet bestaat. Het is een loze kreet geworden, net zoiets als de constatering dat een boek op feiten is gebaseerd omdat er mensen in voorkomen, en aangezien mensen echt bestaan.... Het heeft ook geen enkele zin je te beroepen op nauwgezette research als je toch een fictief verhaal maakt. In De Da Vinci Code beschrijft Brown een niet bestaande aberratie van Opus Dei. Brown wekt de schijn van sensatielust op zich door met veel tamtam aan te kondigen dat Opus Dei echt bestaat en de rituelen correct beschreven zijn. Het is niet nodig om een bestaande organisatie te vervormen tot een karikatuur van zichzelf: een fictief genootschap is zo gemaakt en kan nog veel zwarter worden afgeschilderd.

Daarmee kom ik bij het laatste probleem dat ik heb met de keuzes van Dan Brown. Zo kan ik een boek schrijven over mezelf, en over een buurman die een hele enge en slechte man is met pedofiele neigingen die op brute doch routineuze wijze onschuldige kindertjes naar de andere zijde helpt. Ik kan dan voorin mijn boek claimen dat de beschijving van de huizen en hun locatie gebaseerd is op de werkelijkheid, en dat de beschreven personen in het boek weliswaar verzonnen dingen doen, maar toch echt bestaan. Allemaal leuk en aardig, totdat bij mijn buurman de eerste baksteen door de ruiten vliegt. Want menigeen is er na het lezen van Brown's boeken - en dan met name De Da Vinci Code - van overtuigd een semi-documentair boek te hebben gelezen dat zich baseert op de ware, griezelige feiten.Velen denken door het lezen van de boeken veel geleerd te hebben over de beschreven onderwerpen - een direct gevolg van de onzinnige claims van Brown. En dat geeft toch een onsmakelijk rouwrandje om zijn volstrekt onjuiste claims over zijn vermeende accuratesse.

Geld verdienen mag, net als spannende of rare verhalen met de werkelijkheid als uitgangspunt. Maar dan wel met de nodige accuratesse, en met het nodige respect voor de integriteit van de werkelijkheid die je zegt te beschrijven, mens, organisatie, gebeurtenis, plaats of tijdstip. En als je dat niet doet, krijg je dit soort stukjes. Waarschijnlijk tot grote tevredenheid van de uitgever en de auteur. Elke publiciteit is goede publiciteit, denken zij wellicht. Maar dat soort opmerkingen zijn toch meestal voorbehouden aan de goedkope, naar sensatiezucht riekende groep van mensen die het niet uitmaakt of het over de rug van een ander gaat of niet. Van mij hoeft Dan Brown niet zo nodig meer. ( )

Zeer goede thriller!
Kunst, geschiedenis en fictie, boek blijft boeien, tweede keer lezen is geen straf. ( )

Prima boek, met de Davinci Code nog in het achterhoofd ben ik aan het Bernini Mysterie begonnen. Absoluut geen straf, spanning tot aan het einde! ( )