Georgi Gospodinov

Op basis van de lovende recensies was ik uiteraard erg veel gaan verwachten, en dat is altijd gevaarlijk. Ook nu weer eindigde het op lichte teleurstelling. Maar pas op, het is niet niks wat Gospodinov hier voorschotelt. Vooral het humoristische spel met verschillende aspecten van de tijd beviel me wel. Gospodinov combineert hier op vernuftige wijze maatschappijkritiek met absurdistische satire. Dan denk ik vooral aan de hilarische referenda waarbij elk Europees land zijn favoriete tijdsperiode mag kiezen om naar terug te keren. De auteur geeft hier blijk van heel goede kennis van de geschiedenis, en vooral ook van een bijzondere empathie voor de ‘ziel’ van elk land (die ziel is een ambigu concept waar hij bewust mee speelt).
Terecht zoomt Gospodinov in op het diepgeworteld fenomeen van de melancholie in het menselijk handelen en zich verhouden tot de wereld. Hij doet dat veel breder dan bijvoorbeeld Krasznahorkai in de Melancholie van het Verzet, die alleen maar het populisme voor ogen had. Bij Gospodinov komt het populisme ook wel aan bod (in de kiescampagne in thuisland Bulgarije bijvoorbeeld), maar dan als onderdeel van een satire op de hypocrisie van zowel extreemrechts nationalisme als extreem links communisme. Gospodinov illustreert knap dat de zucht naar een bepaald verleden vooral voortkomt uit het verlangen naar zekerheid in onzekere tijden, het verleden is dan ook terecht een ‘schuilplaats’, zoals de ondertitel van deze roman aangeeft.
Het knapste aan deze roman was voor mij vooral het spel dat Gospodinov speelt met temporaliteit, het zich verhouden tot de tijd. Hij treedt hier de postmodernistische stroming bij die stelt dat het verleden vooral een constructie van het heden is, die mee wordt vormgegeven door de verwachtingen over de toekomst. Meer daarover in mijn History account op Goodreads (https://www.goodreads.com/review/show/5912611889)
Slotsom: absoluut een verdienstelijke roman, die meer dan wat ook hoe het verleden een houvast is voor zowel het individu als de gemeenschap, een vals houvast misschien, of beter, wellicht een vals houvast, maar hoe dan ook een realiteit.… (meer)

Het naar het verleden brengen in een geënsceneerde omgeving, die de mens met dementie terugvoert in die periode om opnieuw een geluk te voelen, met het doel van de Pt. terug even tot zichzelf te brengen... Dus terug gaan in de tijd om het toekomstig verval te ontlopen. Een theoretische oplossing of therapie voordat de verdere aftakeling door de ziekte van Alzheimer toeslaat. Een kliniek van het verleden! Een hele theorie wordt kleinschalig omgezet in de praktijk. Nadenkend over het geheugenverlies wordt Gaustin een filosoof. Het is een erudiete filosofie, mooi uitgewerkt door de auteur... die ergens te denken geeft, maar die dan toch rationeel en wetenschappelijk met ogen en haken aan een hangt.
In het tweede deel komt het politiek-sociale aan bod wanneer elk Europees land, bij uitbreiding van de klinieken, moet bepalen welk hun decennium van welstand en geluk was. Dan wordt dit item door de auteur goed ontleed voor heel wat landen. De politiek en het sociaal-economische element wordt rudimentair, maar toch indicatief vlot weergegeven. ....
Heel geslaagd en literair boek. Score: 3,5 GT 30/06/22… (meer)