Günter Grass (1927–2015)

Geen gemakkelijk boek om te lezen, onder meer doordat de personages onder verschillende namen optreden en omdat er drie verschillende "schrijvers" aan het boek werken. Het verhaal, heel in het kort: twee heel verschillende jongens sluiten vriendschap. De een, Eddy Amsel, maakt vogelverschrikkers, de ander, Walter Matern, zorgt ervoor dat ze verkocht worden. In de oorlog komen ze tegenover elkaar te staan, helpt de Walter zelfs mee zijn vriend in elkaar te slaan, samen met een aantal andere nazi-jongeren. Dat brengt een enorme verandering teweeg bij de in Eddy: die vertrekt naar Berlijn en komt o.a. terecht bij het ballet, waar ook een geadopteerd zigeunermeisje uit zijn geboortedorp bij komt. Na de oorlog blijkt Eddy een machtige figuur te zijn, en vooral rijk. Als
Walter hem uiteindelijk vindt, blijken vogelverschrikkers nog steeds een belangrijke bron van inkomsten te zijn.
De hond uit de titel is een herdershond die als pup aan Hitler als verjaardagsgeschenk wordt aangeboden namens de omgeving van het geboortedorp van de twee vrienden. Die hond loopt vlak voor het eind van de oorlog weg en komt als zwervend terecht bij Walter, die op dat moment bezig is af te rekenen met alle schurken die hij tijdens de oorlog is tegengekomen. Die afrekeningen lopen niet altijd echt op een afrekening uit, het is soms heel halfslachtig.
Hoe moeilijk is het ook om na een oorlog echt schoon schip te maken!… (meer)

Best wel een goed boek, maar ook een beetje gezocht opgezet, met dat vertellen in krabbengang. De ondergang van de Gustloff in januari 1945 opengereten door een Russische onderzeeer was 'de grootste scheepsramp uit de geschiedenis'. De verteller. die kort na (of voor? de verhalen lopen uiteen) de aanslag werd geboren vertelt de voorgeschiedenis vanaf het vermoorden van de Nazi Gustloff de naamgever van het schip en zijn moeder die in de buurt van Danzig woonde, de nageschiedenis met zijn zoon die op het internet onder pseudoniem dweept met nazisme en diens sparringpartner die zich als Joods afficheert en het verhaal van de ondergang van de Gustloff. Vooral het internetgebeuren is beschreven voor licht-digibeten. De verhouding grootmoeder-kleinzoon (zoon) is wel goed gedaan, maar of het dramatische eind in het heden nu nodig was, weet ik niet zeker.… (meer)

Een leraar moet zich door een tandarts laten behandelen. Om de patiënten van het boren etc. af te leiden, heeft de tandarts een tv bij de behandelstoel geplaatst. Daarop ziet de leraar beelden uit zijn leven afgespeeld en hij gaat met zichzelf en met de tandarts daarover in gesprek. Ook een collega/vriendin is sterk met haar verleden bezig. Zij was een fanatiek lid van de BDM, bij hem gaat het meer om de verloofde die voor hem zijn opleiding tot leraar betaalde. Het verleden is de nazi-tijd. Nu speelt de oorlog in Vietnam. Die is weliswaar ver weg, maar de jeugd wil iets tegen de gruwelijkheden doen en demonstreert. Een van de beste leerlingen wil ook een daad stellen: hij wil zijn liefste bezit, zijn hond, voor de ogen van de taartjes etende huisvrouwen verbranden. Uiteindelijk komt het niet zo ver. De vraag is of de leerling later net zo met zijn verleden zal worstelen als de leraren. De laatste regel van het boek: "Niets is bestendig. Steeds nieuwe pijn." En dat gaat niet alleen over kiespijn.… (meer)