Net als het vorige boek dat ik las van Erdrich (the Plague of Doves) staat de etnische problematiek hier weer centraal: het verschil dat het maakt in de Verenigde Staten om indiaan te zijn, en dus in alle mogelijke opzichten gediscrimineerd te worden. Opnieuw speelt het verhaalt zich af in North Dakota, en verschillende figuren uit de vorige romans keren terug. Erdrich zoomt niet alleen in op de exotische aspecten van de indianencultuur (de geesten en visioenen, de bijzondere verhalen van grootvader Mooshum, de feesten, enzovoort), maar vooral op de maatschappelijke situatie van de indianen: hun structurele discriminatie, het wijdverspreide seksueel misbruik, en het gekortwiekte tribaal recht. Dat recht is zogezegd het tastbare bewijs van hun soevereiniteit binnen hun reservaat, maar in de praktijk zijn indianen gedwongen om misdaden die door blanken in hun reservaat worden begaan, grotendeels ongestraft te laten. Voor een buitenstaander als ik, is het schokkend te vernemen dat dit nog altijd de realiteit van vandaag is (uit het Nawoord van Edrich maak ik wel op dat een wet uit 2010 dit euvel gedeeltelijk rechtgezet heeft). Het is dus dat etnisch gegeven dat andermaal de aantrekkingskracht van deze roman maakt.
In tegenstelling tot Erdrich’s vorige boeken is dit voor een keer een rechtlijnig verteld verhaal. Geen Faulkneriaanse toestanden dus. Maar wat het boek gaande houdt is de thriller-intrige. Centraal staat immers de brutale verkrachting van de moeder van de vertellende stem, de 13-jarige Joe, de zoektocht naar de dader en de ontknoping. Erdrich besteedt veel aandacht aan de traumaverwerking door de moeder en haar omgeving, en dat levert harde, schrijnende scenes op. Maar tussendoor brengt Erdrich ook een klassiek, maar heel erg uitgesponnen coming-of-age-verhaal. We zien alles immers door de bril van de 13-jarige Joe. Dat perspectief charmeert omdat het ons vanuit kinderogen introduceert in de harde wereld die volwassenen liever afschermen (inclusief het klassieke seksuele taboe), maar tegelijk overtuigt het ook niet helemaal: Joe’s reacties en handelingen corresponderen naar mijn aanvoelen niet helemaal met die van een 13-jarige. En de auteur besteedt wel heel veel pagina’s aan Joe’s jongensavonturen met zijn vrienden; die passages remmen het verhaal en zijn geregeld aan de langdradige kant. Nog een minpunt: de dader van de verkrachting is erg karikaturaal getekend, als een kwade demon die je alleen in slechte B-films vindt.
Die minpunten worden wel gecompenseerd door een paar kleurrijke personages die leiden tot een paar bijzonder hilarische passages: de stokoude indiaanse mannen en vrouwen bijvoorbeeld die onder elkaar voortdurend ongeneerd pikante gesprekken voeren, de katholieke dorpspastoor die een ex-marinier is en brutaal-direct voor de dag komt, en tenslotte Cappy, het aandoenlijk zacht-stoere vriendje van Joe, die vooral op het einde een bepalende rol speelt.
Maar zoals gezegd, het is het etnische gegeven dat deze roman overeind houdt, en dan vooral de schrijnende vaststelling dat het Amerikaans recht de indianen een fatsoenlijke rechtsbedeling onmogelijk maakt. De indianen in deze roman compenseren dat op hun manier. In die zin zijn de droomverhalen die de stokoude Mooshum in zijn halfslaap vertelt over de bizonvrouw Akii sleutelpassages die deze roman een apart cachet geven.
Kortom, een heel interessante roman, met een spannende intrige, maar soms wat langdradig en in sommige passages net iets te jongensachtig. In tegenstelling tot The Plague of Doves, is dit boek dus wat minder evenwichtig. ( )