Als in 1940 de Amerikaanse presidentsverkiezingen niet worden gewonnen door Roosevelt, maar door de populaire piloot Lindbergh heeft dat door diens Nazi-sympathieën grote gevolgen.

Zelfs als Philip Roth een mindere roman schrijft, dan steekt die nog altijd uit boven het gewone literaire niveau. Deze roman hinkt op 2 benen. In de eerste plaats is het een straf staaltje van Wat-als-Geschiedenis. Roth laat in de verkiezingen van 1940 niet Franklin Delano Roosevelt winnen, maar Charles Lindbergh, de luchtvaartheld, die het haalt met de belofte dat hij Amerika uit de oorlog zal houden die op dat moment al volop woedt in Europa. Lindbergh is goede vriendjes met Nazi-Duitsland, en daarom zijn de joden in de Verenigde Staten bijzonder op hun hoede, zeker het gezin Roth in Newark, waar ook de kleine Philip Roth opgroeit. Omdat het relatief kalm blijft, leggen de meeste joden in hun omgeving zich neer bij het regime of gaan er zelfs mee samenwerken. Niet zo vader Herman, die gelooft in een complot en extra gevoelig is voor de kleinste indicaties van discriminatie. En die uitingen van racisme duiken ook in toenemende mate op. Auteur Roth bouwt dit ‘counter history-verhaal’ aanvankelijk vrij langzaam op, maar duwt plots in het laatste kwart van het boek ineens het gaspedaal in op een manier die toch wel erg onwaarschijnlijk en ongeloofwaardig overkomt.
Verweven daarmee is er het verhaal van de kleine Philip Roth, in dit boek is hij 7 tot 9 jaar. De auteur Roth heeft er een beetje een Tow Sawyer-verhaal van gemaakt, naar de oer-Amerikaanse schrijver Mark Twain, een Bildungsroman dus met alle triviale dingen die een opgroeiende jongen bezighouden. Literair stelde me dat een beetje teleur, omdat het afsteekt tegen de gigantische, complex-tragische figuren die Roth in zijn vorige romans ten tonele voerde. Maar in dit boek schetst Roth wel knap hoe angst geleidelijk het leven van de familie Roth inpalmt en overneemt, in het bijzonder dus bij de kleine jongen Philip. Vooral in het laatste hoofdstuk haalt hij weer een beetje het niveau van zijn beste werk. Maar in zijn geheel, en zeker door de extreme wending die het verhaal op het einde neemt, vond ik dat dit boek toch onder de verwachting bleef. ( )

In dit boek beschrijft Roth hoe FDR de verkiezing voor zijn derde ambtstermijn verliest en Charles Lindbergh die wint. Lindbergh, de vlieger, is bevriend met Hitler en in de USA wordt vanaf het moment dat LIndbergh aan de macht is, heel subtiel gewerkt aan het apart zetten van de joden. Sommige joden zien het gevaar niet en helpen volop mee aan de plannen om bijvoorbeeld joodse jongeren uit de stad op het platteland van Amerika zomerwerk te laten doen. In het gezin Roth brengen al deze zaken spanningen te weeg die in normale omstandigheden ondenkbaar zouden zijn geweest. De schrijver Roth laat de angst en de spanning geweldig goed uitkomen, zodat je als lezer telkens weer even moet bedenken dat het allemaal niet zo gegaan is. Een super "what if?" boek.

zg

Wat zou er gebeurd zijn als niet Roosevelt maar Charles Lindberg in 1940 president van de Verenigde Staten zou zijn geworden? Deze vraag staat centraal in dit boek van de joodse schrijver Roth. Lindberg is pro-Hitler en Roth schrijft op een heel interessante wijze het relaas van een joods gezin, vanuit het perspectief van het jongetje Philip. ( )