Henri Barbusse (1873–1935)

Na 40 pagina's gelezen te hebben in De hel van Henri Barbusse, had je me kunnen vierendelen en nog had ik het boek gekocht. Een zoektocht langs alle tochtgaten van het internet leidde me via tientallen print-on-demands, tenslotte naar Duitsland waar een antiquair het boek (de eerste Engelstalige editie, Joiner & Steele, 1932) aanbood voor om en bij de €30. Een kwestie van tijd was het. Nog een paar pagina's en dan zou ik de bestelling doorgeven.
Vandaag, tijdens de middagpauze, las ik de laatste 60 pagina's, diagonaler dan ik ooit een boek gelezen heb. Maar de drang om het te kopen was ik enkele dagen geleden, omstreeks pagina 100 al grotendeels verloren.

De betovering van het eerste deel, de afwisseling van Dostojevskiaanse koortsdromen (de man die zich tegen de muur drukt, zijn vingers kromt, zijn blik die de kamer naast hem tot leven dwingt) met de stationsromaneske dialogen tussen minnaars en gehuwden, maakt plaats voor een houterige toneelvoorstelling. De man die door de spleet in de muur kijkt naar het liefdesspel van de minnaars, de doodsrochel van de kankerpatiënt, de geboorte van het kind, de lofrede van wetenschap, de aanklacht van God, het falen van de liefde, de hinderlagen van begeerte, van lyriek, ... is, hoewel alles wat verhaald wordt dat is wat hij ziet, amper nog aanwezig. Terwijl het toch zijn hijgen, zijn reiken naar het leven is, dat de aanvang zo veelbelovend en zo aangrijpend maakt. De minnaar die een ellenlang gedicht synthetiseert voor zijn geliefde, - over het leven, over de liefde, het verlangen - veroorzaakt een eerste geeuw. De dokters voeren een schoolvoorstelling op en dragen elk om beurt stuntelig een monoloogje voor. Het te lezen deed me denken aan die theaterdozen die Lisa Simpson altijd maakte - de stoel hier, het bed daar, en twee poppetjes die duidelijk over de waardere dingen des levens bezig zijn. Elk woord krijgt zijn profetische lading mee, elk gebaar het drama van de zwakte van de voltallige mensheid. Er is geen doorkomen meer aan ...

Ik las de laatste 60 pagina's op niet meer dan 15 minuten. Ik meen daaruit nog meegegraaid te hebben dat wat ons tot mensen maakt niet dat is wat buiten ons ligt (de omgangsvormen, de technolische verwezenlijkingen, de rites van kerk en huwelijk, ...) maar dat wat binnen in ons zit, en zich - in schande, schaamte, liefde, lust, verrotting en eenzaamheid - een weg naar buiten vreet.

http://occamsrazorlibrary.blogspot.com/2009/09/de-hel.html… (meer)