Joris Luyendijk

Best wel een aardig en interessant boek. Veel critici van Luyendijk roepen 'boe, hij is zelf net zo', maar dat is erg goedkoop, want dat is juist de essentie van zijn boek, De vinkjes zijn wel goed, maar er is ook wel wat aan toe of af te doen. Belangrijkste aanvulling ('het 8e vinkje'), die ook al eerder is genoemd, is Gezondheid: wie gehandicapt is, of zelfs gewoon krakkemikkig, kan het niet maken. Anderzijds is homoseksualiteit toch niet zo prohibitief meer (zelf heb ik 6 vinkjes als hetero zijn er inderdaad 1 is). JL heeft doordat hij jong is wel verkeerde ideeen over het Gymnasium: voor 1968 was de gymnasiumopleidng van het Lyceum (zoals ik die had, en vele andere 7-vinkjes) volkomen gelijk aan het Gymnasium van na de Mammoetwet; en na een tijdje zelfs beter, omdat de povere kennis van de klassieke talen en culturen een diploma minder waard maakte. Maar dat laatste is natuurlijk geredeneerd vanuit mijzelf, alsof het om kennis en inzicht gaat, en niet om, zoals Luyendijk terecht betoogt, om netwerk en vriendjespolitiek. Zolang we het hebben over invloed en macht tenminste, en daardoor zijn veel voorbeelden die JL noemt oninteressant, omdat zij intellectueel oninteressant zijn. Hoofdstuk I over zijn eigen mislukking bij The Guardian, en over cultuurverschillen, als een soort opmaat, is het leukste, en heel goed. De opsommingen aan het eind zijn een beetje saai en vermoeiend.… (meer)

De zeven vinkjes. Door Joris Luyendijk.

Ik lees (bijna) geen ‘mannen’. Luyendijk is één van de weinige uitzonderingen op die regel. Dat ‘geen mannen lezen’ begon ooit als statement en is nu gewoon een kwestie van tijd. Als ik hard mijn best doe lees ik 200 boeken per jaar, dan krijg ik nog niet alle boeiende vrouwen gelezen die ik wil lezen, vandaar.

Maar af en toe sluipt er een man binnen, een man die me kan boeien. Luyendijk deed dat in het verleden en ondanks de vele negatieve commentaren op De zeven vinkjes las ik dit boek met veel interesse. Ik kan u alvast vertellen (na lezing van het gehele boek) dat veel aanvallen op de vinkjes niet terecht zijn, geschreven zijn door mensen die het boek niet (uit)lazen.

De schrijver haalt zelf aan dat er natuurlijk meer dan zeven vinkjes zijn, dat het aantal en de onderverdeling variabel én discutabel zijn. Het gaat meer om het gegeven dan om de exacte definiëring. En hij begrijpt ook dat zijn manier van schrijven (als onderzoekende ik-persoon) en het feit dat hij een witte, oude man is juist het hele ‘zeven vinkjes-systeem’ in de hand houden. Ik neig naar denken dat het beter is dat iemand dit systeem aan de kaak stelt die kans maakt gehoord te worden door het doelpubliek dan dat die ‘zeven vinkjes-mensen’ het nooit (willen) horen. Het “Lubach-effect”.

Voor mij (3 vinkjes) was het boek ook confronterend op manieren die ik niet had zien aankomen. Ik was de eerste in mijn beide families die naar ‘dé universiteit’ ging; niet op kot gaan en dag en nacht blokken werd mij gevraagd. 4 Jaar later had ik braaf mijn diploma in handen maar geen idee wat er mee te doen. Wat lees ik in dit boek: de universiteit dient om connecties te leggen die je in het latere leven gaan helpen, alleen op je kamer zitten blokken is niet het doel…

Diversiteit is belangrijk. Weten wat je privileges zijn, dat die voornamelijk bij witte mannen horen maar niet uitsluitend bij hen. En dat, in de plaats van als streefdoel diversiteit van lichaamskenmerken eerder diversiteit van levenservaringen als graadmeter wordt gebruikt, zijn dingen die ik uit dit boek leerde en waar ik het volledig met eens ben.

Met dit boek verandert Joris Luyendijk de wereld niet, werpt hij het patriarchaat niet omver, verandert hij de ongelijkheid niet maar als je ziet hoeveel er in de pers te doen was rond de fameuze ‘zeven vinkjes’ dan heeft hij wel een steen verlegd in de rivier. En dat is een begin.… (meer)