Anthony Doerr

Wat een geweldig boek. Indrukwekkend en complex, goed uitgewerkt met alle draden mooi afgewerkt en aan elkaar geknoopt en absoluut de moeite waard om langzaam en aandachtig te lezen.
Het verhaal speelt zich afwisselend af in en rond Constantinopel in de 15de eeuw waar Anna en Omeir leven, in Lakeport, Idaho in de VS met Zeno en Seymour in de huidige tijd en in de toekomt in een ruimteschip met Konstance.
Het onderwerp waar het allemaal om draait is een oude Griekse tekst waarin het verhaal wordt verteld van Aethon, een dromer die er naar verlangt om in een vogel te veranderen en naar het paradijs te vliegen. Deze tekst speelt een hoofdrol in alle drie de tijdlijnen en verbindt iedereen met elkaar. En dat is het knappe van dit boek. Hoewel ze elkaar niet allemaal lijfelijk kunnen ontmoeten zijn ze wel door de tekst met elkaar verbonden en dat is ook het thema van het verhaal. De verbondenheid die wij hebben met elkaar, het verleden, het heden en de toekomst en dat geeft hoop voor de toekomst van de mensheid en zijn bestaan op aarde. Heel erg mooi en goed gedaan. Ik heb hier heel erg van genoten.… (meer)

Cloud Cuckoo Land is een complexe en veelomvattende mozaïekvertelling die een zekere flexibiliteit van de lezer vraagt. Want schrijver Anthony Doerr sleept je mee, dwars door tijd en ruimte. Van een mythe uit de Griekse oudheid naar ruimtereizigers in de verre toekomst, en van de val van Constantinopel in 1453 naar een bomaanslag bij een bibliotheek in het slaperige plaatsje Lakeport, Idaho in 2020. En dan vergeet ik nog even de thema’s Korea-oorlog, klimaatverandering en homoseksualiteit. Kortom: het is heel veel, bij vlagen echt té veel, maar toch komt alles uiteindelijk best bevredigend bij elkaar.

De kern van het boek is een mythe uit de Griekse oudheid. De mythe gaat over schaapsherder Aethon die hoort over een paradijselijke stad in de wolken, Cloud Cuckoo Land. Het is een stad met gouden torens, waar eten en drinken in overvloed zijn. Aethon wil erheen (natuurlijk!), maar dat gaat niet zonder slag of stoot. De mythe, die ons lezers in 24 stukjes wordt gepresenteerd, gaat over de avonturen die Aethon beleeft tijdens zijn tocht naar Cloud Cuckoo Land. Deze mythe echoot door de verhalen van de vijf hoofdpersonen uit Doerrs boek, die allen op hun eigen manier ook op zoek zijn naar een betere wereld.

Maar het is niet alleen de betekenis van de mythe die terugkeert in de andere verhalen, het is ook het fysieke boek zelf. Want hoe bijzonder is het niet dat een boek uit de tijd ver voor de boekdrukkunst ons na zoveel eeuwen bereikt? Hoeveel gevaren liggen er niet op de loer voor zo een uniek object? Water, vuur, beestjes, schimmels, wantrouwige regimes en bijgelovige volkeren. Er hoeft maar één ding mis te gaan en het boek is voorgoed verloren.

Dus het is ook het boek zelf dat wij door de tijd heen volgen, vanuit een verlaten schimmelige bibliotheek in Constantinopel mee met de jonge Anna die in 1453 wegvlucht voor de inval van het Ottomaanse leger en het boek samen met haar latere man jarenlang verbergt in een holle boom. Met haar man Omeir die het als oude man naar Urbino in Italië brengt. Eeuwen later duikt het op in de bibliotheek van het Vaticaan. Het wordt gedigitaliseerd en komt zo in de 21e eeuw terecht bij de oude Zeno Ninis in Lakeport, die een poging waagt het vanuit het oude Grieks naar het Engels te vertalen en er zelfs samen met vijf lokale kinderen een toneelbewerking van maakt. Een toneelstuk dat net niet wordt opgevoerd omdat er tijdens de generale repetitie een bomaanslag plaatsvindt, uitgevoerd door een jonge milieuactivist die jaren later, vervuld van spijt, een mooie uitgave van Zeno’s vertaling maakt, waarvan echo’s weer aanwezig zijn in de bibliotheek in het ruimteschip dat in de 22e eeuw op weg is naar een nieuwe planeet voor de mensheid. En waar de jonge Konstance het verhaal op het spoor komt en er weer een nieuwe, geheel eigen versie van maakt.

Klinkt dat als veel? Dat is het ook. Ik heb in bovenstaande samenvatting namelijk nog best wat verhaallijnen weggelaten! Er zijn heel veel verhaallijnen, heel veel details en ze worden ook nog eens dwars door elkaar heen verteld. De hoofdstukken zijn vrij kort, maar het kan soms honderden pagina’s duren voordat je terugkomt bij een cliffhanger. Het schiet van het ene naar het andere personage, en niet elke verhaallijn is chronologisch. Er waren momenten dat dit me allemaal teveel werd, en ik geïrriteerd raakte door deze stortvloed aan verhalen. Maar uiteindelijk - ik geef het toe - wordt doorlezen beloond, want in de laatste honderd pagina’s weet Doerr alle losse verhalen prachtig aan elkaar te knopen tot één mooi tapijt en wordt de kakafonie toch nog een symfonie.… (meer)