T. H. White (1906–1964)

Het boek dat mij altijd heeft tegengestaan maar dat ik toch een keer gelezen wilde hebben om mijn ongegronde aversie te kunnen staven of liever nog te verwerpen.

In mijn twintiger jaren was ik dol op alles wat met de mythe rondom Koning Arthur te maken had. Fantasyboeken, jeugdboeken, kunstboeken, historische boeken, als het met Koning Arthur te maken had dan wilde ik het op zijn minst lezen en het liefst hebben. Behalve met het boek Arthur, koning voor eens en altijd door Terence H. White.
Ik had het wel in de boekenkast van mijn ouders zien staan en er een keer hoopvol in gebladerd. Geschrokken heb ik het destijds dichtgeslagen en snel terug in de kast gezet. In mijn ogen werd Koning Arthur volstrekt belachelijk gemaakt en dat beeld is altijd blijven hangen.

Inmiddels is het boek als erfenis in mijn bezit gekomen en ben ik er eens voor gaan zitten. Het is alweer even geleden dat ik me met iets rondom Koning Arthur had beziggehouden dus ik had er wel weer zin in.
Helaas was binnen enkele bladzijden de weerzin die ik vroeger had gehad alweer teruggekomen. Alleen nu om een andere reden.
Het boek is een navertelling van Le Morte D'Arthur van Sir Thomas Malory, een boek dat zeker na aan mijn hart ligt. In mijn beleving heeft Terence H. White er voor gekozen om dit boek te gebruiken om zijn kennis over dieren tentoon te kunnen spreiden en daarnaast de politieke situatie van de twintigste eeuw aan te kunnen kaarten. Het eerste onderwerp ligt niet in mijn interessegebied en het tweede heeft voor mij zo'n andere smaak dan alles wat met Koning Arthur te maken heeft, dat het misplaatst aanvoelt.

De vele voor mij oninteressante details en onwaarschijnlijk veel zetfouten in deze vertaling maakte het lezen een ware opgave. Toch wilde ik het niet aan de kant leggen omdat ik zeker wilde weten dat het mij niet opeens zou grijpen en mij de mogelijkheid te gunnen om het enthousiasme van anderen te kunnen begrijpen.
Nu weet ik in ieder geval waar mijn aversie op gestoeld is.… (meer)

Arthur wordt als baby door Merlijn naar Ector gebracht om daar te worden opgevoed. Merlijn komt als leraar in het kasteel van Ector als Arthur en Kay, de zoon van Ector, de leeftijd bereiken dat zij wat meer onderwijs moeten hebben. Vooral Arthur heeft de aandacht van Merlijn, maar Arthur vindt eigenlijk dat ook Kay recht heeft op die aandacht. Arthur krijgt door Merlijn inzicht in het leven van verschillende diersoorten, doordat hij in die dieren wordt veranderd. De wijsheid die hij zo opdoet, gebruikt hij als hij het zwaard uit de steen trekt en daardoor wordt hij tot koning uitgeroepen. Arthur is lang koning van Grammarije, en al die tijd probeert hij een nieuw soort rijk te stichten. Niet meer het recht van de sterkste, maar hij laat zijn ridders eerst voor de waarheid strijden en op zoek gaan naar de graal (die alleen door de zuiverste ridders te vinden is). Als dat uiteindelijk toch weer op partijen en oorlogen uitdraait, moet de wet onrecht bezweren. Hij gaat daarin zover, dat hij zelfs zijn echtgenote naar de wet wil veroordelen als daar, door haar liefde voor Lancelot, reden voor is. Ook tot Arthurs vreugde, is Lancelot er op tijd bij om Guinevere te redden. Uiteindelijk legt koning Arthur het af tegen zijn zoon Mordred, die door White als een soort Hitler wordt afgeschilderd. Een verhaal dat als een soort sprookje begint met alle avonturen bij de dieren en zo, maar dat tragisch eindigt, omdat er blijkbaar geen manier is om een echte duurzame vrede op aarde te krijgen.… (meer)

Het is altijd riskant om met te hoge verwachtingen aan de lectuur van een boek te beginnen. In dit geval het "ultieme" Arthur-boek. Maar wat een afknapper. Na 100 bladzijden proberen, heb ik het opgegeven, ik bleef maar wachten op de geniale inzichten, een stevig, gedragen verhaal, een fijne historische evocatie. In de plaats kreeg ik een goedkope jongensroman vol klassieke fetisjen als de valkenjacht, het ridderspel enz. Akkoord, White heeft twee originele, leuke vondsten toegevoegd: de humeurige, stuntelige Merlijn die we sindsdien uit films en tekenfilms kennen en de opeenstapeling van anachronismen. Al is vooral dat laatste niet leuk meer, na de 100ste keer. Het spijt me voor de fans...… (meer)